Αρχές της ορθής μελισσοκομικής πρακτικής.
1. Μεράκι και αγάπη για τις μέλισσες.
Οποιοσδήποτε ασχοληθεί με τη
μελισσοκομία είτε επαγγελματικά, είτε ερασιτεχνικά, είτε επιστημονικά θα πρέπει να
αγαπάει το αντικείμενο και να ασχοληθεί πρώτα από όλα με μεράκι και μετά από
συμφέρον. Οι μέλισσες γοητεύουν αλλά συνάμα απογοητεύουν, προσφέρουν μέλι
αλλά και δηλητήριο, χαρές και στενοχώριες.
2. Σεβασμός στις μέλισσες.
Θα πρέπει να αποφεύγεται η ληστρική εκμετάλλευση
των μελισσών. Ιδιαίτερα στα πευκοδάση το φθινόπωρο όπου ελάχιστοι ευτυχώς
μελισσοκόμοι επιμένουν περισσότερο από ότι πρέπει, με αποτέλεσμα τα μελίσσια να
συλλέγουν μεν αρκετό μέλι, αλλά να μην ανανεώνεται ο πληθυσμός τους. Τα
μελίσσια αυτά ξεχειμωνιάζουν με γέρικους πληθυσμούς και χάνονται το χειμώνα.
3. Κυνήγι ανθοφοριών και μελιτοεκκρίσεων.
Οι περισσότερες ασθένειες των
μελισσών εκδηλώνονται όταν σταματήσει η νεκταροέκκριση. Όταν οι μέλισσες
βρίσκουν και συλλέγουν τροφές (νέκταρ, μελίτωμα, γύρη) αναπτύσσονται
ανεμπόδιστα και αντιμετωπίζουν κάθε πρόβλημα.
4. Σωστοί μελισσοκομικοί χειρισμοί στη διάρκεια του έτους.
Οι σωστοί χειρισμοί στον κατάλληλο χρόνο είναι ένας από τους σπουδαιότερους παράγοντες επιτυχίας στη μελισσοκομία. Βασική προϋπόθεση στην σωστή εφαρμογή των μελισσοκομικών
χειρισμών είναι ο μελισσοκόμος να γνωρίζει καλά τη μέλισσα και το μελίσσι σαν
οργανισμό, τα μελισσοκομικά φυτά της περιοχής του, τα μέτρα προστασίας του
μελισσιού από εχθρούς από τις ασθένειες και τα φυτοφάρμακα και τέλος να είναι σε
θέση με τις επεμβάσεις του να κατευθύνει την ανάπτυξη του μελισσιού, ώστε να
εκμεταλλευτεί πλήρως την ανθοφορία μιας συγκεκριμένης περιοχής. Στους βασικούς
μελισσοκομικούς χειρισμούς συγκαταλέγονται η εκμετάλλευση των όψιμων
ανθοφοριών και μελιττοεκκρίσεων, η καταπολέμηση της βαρρόα, η ανανέωση του
πληθυσμού και τα σωστά μέτρα ξεχειμωνιάσματος το Φθινόπωρο, η φροντίδα του
μελισσοκομικού υλικού και η διάσωση των μελισσιών από τα κρύα το Χειμώνα, η
ανάπτυξη του μελισσιού, η πρόληψη και η καταστολή σμηνουργίας, η συλλογή
γύρης, η εκτροφή βασιλισσών, το κτίσιμο κηρηθρών και η προετοιμασία μελισσιού
για τις ανθοφορίες την άνοιξη και τέλος ο τρύγος και η διεγερτική τροφοδοσία το
Καλοκαίρι.
Πότε γίνεται ο τρύγος;
Η εξαγωγή μελιού είναι η διαδικασία κατά την οποία συγκομίζουμε μέλι από κηρήθρες σφραγισμένες με ώριμο-έτοιμο μέλι. Η εξαγωγή μελιού λαμβάνει χώρα γενικά κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών και φθινοπωρινών μηνών, πάντα μετά τη μεγάλη παραγωγή νέκταρ των φυτών στην περιοχή μας
Κάθε πόσες μέρες γεννάει η βασίλισσα;
Aνεπτυγμένο αναπαραγωγικό σύστημα έχουν μόνο οι βασίλισσες και οι κηφήνες. Οι εργάτριες έχουν ατροφικό αναπαραγωγικό σύστημα. Επτά ημέρες μετά την εκκόλαψή της, η βασίλισσα πετά έξω από την κυψέλη, στους χώρους συγκέντρωσης των κηφήνων, όπου ζευγαρώνει συνήθως με 8-12 κηφήνες, στον αέρα και σε ύψος 25 μέτρων περίπου, με θερμοκρασίες μεγαλύτερες από 20°C, με ταχύτητα ανέμου μικρότερη από 28 χιλιόμετρα την ώρα, κατά τις απογευματινές ώρες. Το ζευγάρωμα διαρκεί 5-18 λεπτά. H βασίλισσα ωοτοκεί δύο ειδών αυγά, γονιμοποιημένα και αγονιμοποίητα. Τα αγονιμοποίητα θα δώσουν κηφήνες, ενώ τα γονιμοποιημένα θα δώσουν θηλυκά άτομα. Η διαφοροποίηση αυτή ονομάζεται διαφοροποίηση φύλου. Στη συνέχεια τα θηλυκά άτομα μπορούν να εξελιχθούν σε βασίλισσες ή εργάτριες, ανάλογα με τη διατροφή τους στο στάδιο της προνυμφικής τους ηλικίας.
Οι προνύμφες που εξελίσσονται σε βασίλισσες τρέφονται αποκλειστικά με άφθονο βασιλικό πολτό όλες τις μέρες της διατροφής τους.
Oι προνύμφες που εξελίσσονται σε εργάτριες τρέφονται τις τρεις πρώτες μέρες με λιγοστό βασιλικό πολτό και τις υπόλοιπες με βασιλικό πολτό, γύρη και μέλι. Η διαφοροποίηση αυτή ονομάζεται διαφοροποίηση κάστας.
H μέλισσα για να ολοκληρώσει την ανάπτυξή της διέρχεται από τρία στάδια: το αυγό, την προνύμφη και τη νύμφη. Όλα τα αυγά προέρχονται από τη βασίλισσα του μελισσιού, είναι μεγάλα και στενόμακρα και έχουν χαρακτηριστική θέση μέσα στο κελί. Τα αυγά της τρίτης ημέρας είναι έτοιμα για την εκκόλαψη της προνύμφης. Οι αναπτυσσόμενες προνύμφες τρέφονται από τις εργάτριες μέλισσες με βασιλικό πολτό, γύρη και μέλι μέχρι την ημέρα που θα σφραγιστούν τα κελιά με κερί. Αφού σφραγιστούν τα κελιά, οι προνύμφες πλέκουν κουκούλι και περνούν στο στάδιο της νύμφης. Για κάθε διαφορετικό άτομο απαιτείται διαφορετικός συνολικός χρόνος ανάπτυξης του εντόμου. Για τη βασίλισσα απαιτούνται 16 ημέρες από την ημέρα ωοτοκίας, για την εργάτρια 21 και για τον κηφήνα 24 ημέρες.
Το Αναπαραγωγικό Σύστημα
Aνεπτυγμένο αναπαραγωγικό σύστημα έχουν μόνο οι βασίλισσες και οι κηφήνες. Οι εργάτριες έχουν ατροφικό αναπαραγωγικό σύστημα. Επτά ημέρες μετά την εκκόλαψή της, η βασίλισσα πετά έξω από την κυψέλη, στους χώρους συγκέντρωσης των κηφήνων, όπου ζευγαρώνει συνήθως με 8-12 κηφήνες, στον αέρα και σε ύψος 25 μέτρων περίπου, με θερμοκρασίες μεγαλύτερες από 20°C, με ταχύτητα ανέμου μικρότερη από 28 χιλιόμετρα την ώρα, κατά τις απογευματινές ώρες. Κατά τη σύζευξη, τα γεννητικά όργανα του κηφήνα αναστρέφονται, βγαίνουν από το σώμα του και με τη σύσπαση των μυών της κοιλιάς επέρχεται η εκσπερμάτωση. Στη συνέχεια τα γεννητικά του όργανα αποκόπτονται από το σώμα του με αποτέλεσμα το θάνατό του. Μέρος των γεννητικών του οργάνων παραμένει στον κόλπο της βασίλισσας, είναι το λεγόμενο ‘σημάδι ζευγαρώματος’, το οποίο απομακρύνει ο επόμενος κηφήνας. Το ζευγάρωμα διαρκεί 5-18 λεπτά. Η βασίλισσα αποθηκεύει όλο το σπέρμα στη σπερματοθήκη, ο αδένας της οποίας εκκρίνει θρεπτικά συστατικά, για την επιβίωση των 7.000.000 περίπου σπερματοζωαρίων, τα οποία είναι αρκετά για όλη τη διάρκεια της ζωής της. Έτσι η βασίλισσα κατά την ωοτοκία επιλέγει αν θα γονιμοποιήσει ή όχι κάθε αυγό που περνά από τους ωαγωγούς της.
Διαφοροποίηση Φύλου και Κάστας
H βασίλισσα ωοτοκεί δύο ειδών αυγά, γονιμοποιημένα και αγονιμοποίητα. Τα αγονιμοποίητα θα δώσουν κηφήνες, ενώ τα γονιμοποιημένα θα δώσουν θηλυκά άτομα. Η διαφοροποίηση αυτή ονομάζεται διαφοροποίηση φύλου. Στη συνέχεια τα θηλυκά άτομα μπορούν να εξελιχθούν σε βασίλισσες ή εργάτριες, ανάλογα με τη διατροφή τους στο στάδιο της προνυμφικής τους ηλικίας.
Οι προνύμφες που εξελίσσονται σε βασίλισσες τρέφονται αποκλειστικά με άφθονο βασιλικό πολτό όλες τις μέρες της διατροφής τους.
Oι προνύμφες που εξελίσσονται σε εργάτριες τρέφονται τις τρεις πρώτες μέρες με λιγοστό βασιλικό πολτό και τις υπόλοιπες με βασιλικό πολτό, γύρη και μέλι. Η διαφοροποίηση αυτή ονομάζεται διαφοροποίηση κάστας.
Ποια είναι η κοινωνική οργάνωση μέσα σε ένα μελίσσι;
H μέλισσα είναι κοινωνικό έντομο και ζει σε πολυάριθμες, καλά οργανωμένες κοινωνίες τα μελίσσια. Κάθε μελίσσι περιλαμβάνει μερικές χιλιάδες άτομα, 40.000 ή και περισσότερα στις αρχές του καλοκαιριού, τα οποία έχουν διαφοροποιηθεί σε τρεις τάξεις, τις εργάτριες που αποτελούν το σύνολο σχεδόν του πληθυσμού, τους κηφήνες και τη βασίλισσα.
1. Μεράκι και αγάπη για τις μέλισσες.
Οποιοσδήποτε ασχοληθεί με τη
μελισσοκομία είτε επαγγελματικά, είτε ερασιτεχνικά, είτε επιστημονικά θα πρέπει να
αγαπάει το αντικείμενο και να ασχοληθεί πρώτα από όλα με μεράκι και μετά από
συμφέρον. Οι μέλισσες γοητεύουν αλλά συνάμα απογοητεύουν, προσφέρουν μέλι
αλλά και δηλητήριο, χαρές και στενοχώριες.
2. Σεβασμός στις μέλισσες.
Θα πρέπει να αποφεύγεται η ληστρική εκμετάλλευση
των μελισσών. Ιδιαίτερα στα πευκοδάση το φθινόπωρο όπου ελάχιστοι ευτυχώς
μελισσοκόμοι επιμένουν περισσότερο από ότι πρέπει, με αποτέλεσμα τα μελίσσια να
συλλέγουν μεν αρκετό μέλι, αλλά να μην ανανεώνεται ο πληθυσμός τους. Τα
μελίσσια αυτά ξεχειμωνιάζουν με γέρικους πληθυσμούς και χάνονται το χειμώνα.
3. Κυνήγι ανθοφοριών και μελιτοεκκρίσεων.
Οι περισσότερες ασθένειες των
μελισσών εκδηλώνονται όταν σταματήσει η νεκταροέκκριση. Όταν οι μέλισσες
βρίσκουν και συλλέγουν τροφές (νέκταρ, μελίτωμα, γύρη) αναπτύσσονται
ανεμπόδιστα και αντιμετωπίζουν κάθε πρόβλημα.
4. Σωστοί μελισσοκομικοί χειρισμοί στη διάρκεια του έτους.
Οι σωστοί χειρισμοί στον κατάλληλο χρόνο είναι ένας από τους σπουδαιότερους παράγοντες επιτυχίας στη μελισσοκομία. Βασική προϋπόθεση στην σωστή εφαρμογή των μελισσοκομικών
χειρισμών είναι ο μελισσοκόμος να γνωρίζει καλά τη μέλισσα και το μελίσσι σαν
οργανισμό, τα μελισσοκομικά φυτά της περιοχής του, τα μέτρα προστασίας του
μελισσιού από εχθρούς από τις ασθένειες και τα φυτοφάρμακα και τέλος να είναι σε
θέση με τις επεμβάσεις του να κατευθύνει την ανάπτυξη του μελισσιού, ώστε να
εκμεταλλευτεί πλήρως την ανθοφορία μιας συγκεκριμένης περιοχής. Στους βασικούς
μελισσοκομικούς χειρισμούς συγκαταλέγονται η εκμετάλλευση των όψιμων
ανθοφοριών και μελιττοεκκρίσεων, η καταπολέμηση της βαρρόα, η ανανέωση του
πληθυσμού και τα σωστά μέτρα ξεχειμωνιάσματος το Φθινόπωρο, η φροντίδα του
μελισσοκομικού υλικού και η διάσωση των μελισσιών από τα κρύα το Χειμώνα, η
ανάπτυξη του μελισσιού, η πρόληψη και η καταστολή σμηνουργίας, η συλλογή
γύρης, η εκτροφή βασιλισσών, το κτίσιμο κηρηθρών και η προετοιμασία μελισσιού
για τις ανθοφορίες την άνοιξη και τέλος ο τρύγος και η διεγερτική τροφοδοσία το
Καλοκαίρι.
Πότε γίνεται ο τρύγος;
Η εξαγωγή μελιού είναι η διαδικασία κατά την οποία συγκομίζουμε μέλι από κηρήθρες σφραγισμένες με ώριμο-έτοιμο μέλι. Η εξαγωγή μελιού λαμβάνει χώρα γενικά κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών και φθινοπωρινών μηνών, πάντα μετά τη μεγάλη παραγωγή νέκταρ των φυτών στην περιοχή μας
Κάθε πόσες μέρες γεννάει η βασίλισσα;
Aνεπτυγμένο αναπαραγωγικό σύστημα έχουν μόνο οι βασίλισσες και οι κηφήνες. Οι εργάτριες έχουν ατροφικό αναπαραγωγικό σύστημα. Επτά ημέρες μετά την εκκόλαψή της, η βασίλισσα πετά έξω από την κυψέλη, στους χώρους συγκέντρωσης των κηφήνων, όπου ζευγαρώνει συνήθως με 8-12 κηφήνες, στον αέρα και σε ύψος 25 μέτρων περίπου, με θερμοκρασίες μεγαλύτερες από 20°C, με ταχύτητα ανέμου μικρότερη από 28 χιλιόμετρα την ώρα, κατά τις απογευματινές ώρες. Το ζευγάρωμα διαρκεί 5-18 λεπτά. H βασίλισσα ωοτοκεί δύο ειδών αυγά, γονιμοποιημένα και αγονιμοποίητα. Τα αγονιμοποίητα θα δώσουν κηφήνες, ενώ τα γονιμοποιημένα θα δώσουν θηλυκά άτομα. Η διαφοροποίηση αυτή ονομάζεται διαφοροποίηση φύλου. Στη συνέχεια τα θηλυκά άτομα μπορούν να εξελιχθούν σε βασίλισσες ή εργάτριες, ανάλογα με τη διατροφή τους στο στάδιο της προνυμφικής τους ηλικίας.
Οι προνύμφες που εξελίσσονται σε βασίλισσες τρέφονται αποκλειστικά με άφθονο βασιλικό πολτό όλες τις μέρες της διατροφής τους.
Oι προνύμφες που εξελίσσονται σε εργάτριες τρέφονται τις τρεις πρώτες μέρες με λιγοστό βασιλικό πολτό και τις υπόλοιπες με βασιλικό πολτό, γύρη και μέλι. Η διαφοροποίηση αυτή ονομάζεται διαφοροποίηση κάστας.
H μέλισσα για να ολοκληρώσει την ανάπτυξή της διέρχεται από τρία στάδια: το αυγό, την προνύμφη και τη νύμφη. Όλα τα αυγά προέρχονται από τη βασίλισσα του μελισσιού, είναι μεγάλα και στενόμακρα και έχουν χαρακτηριστική θέση μέσα στο κελί. Τα αυγά της τρίτης ημέρας είναι έτοιμα για την εκκόλαψη της προνύμφης. Οι αναπτυσσόμενες προνύμφες τρέφονται από τις εργάτριες μέλισσες με βασιλικό πολτό, γύρη και μέλι μέχρι την ημέρα που θα σφραγιστούν τα κελιά με κερί. Αφού σφραγιστούν τα κελιά, οι προνύμφες πλέκουν κουκούλι και περνούν στο στάδιο της νύμφης. Για κάθε διαφορετικό άτομο απαιτείται διαφορετικός συνολικός χρόνος ανάπτυξης του εντόμου. Για τη βασίλισσα απαιτούνται 16 ημέρες από την ημέρα ωοτοκίας, για την εργάτρια 21 και για τον κηφήνα 24 ημέρες.
Το Αναπαραγωγικό Σύστημα
Aνεπτυγμένο αναπαραγωγικό σύστημα έχουν μόνο οι βασίλισσες και οι κηφήνες. Οι εργάτριες έχουν ατροφικό αναπαραγωγικό σύστημα. Επτά ημέρες μετά την εκκόλαψή της, η βασίλισσα πετά έξω από την κυψέλη, στους χώρους συγκέντρωσης των κηφήνων, όπου ζευγαρώνει συνήθως με 8-12 κηφήνες, στον αέρα και σε ύψος 25 μέτρων περίπου, με θερμοκρασίες μεγαλύτερες από 20°C, με ταχύτητα ανέμου μικρότερη από 28 χιλιόμετρα την ώρα, κατά τις απογευματινές ώρες. Κατά τη σύζευξη, τα γεννητικά όργανα του κηφήνα αναστρέφονται, βγαίνουν από το σώμα του και με τη σύσπαση των μυών της κοιλιάς επέρχεται η εκσπερμάτωση. Στη συνέχεια τα γεννητικά του όργανα αποκόπτονται από το σώμα του με αποτέλεσμα το θάνατό του. Μέρος των γεννητικών του οργάνων παραμένει στον κόλπο της βασίλισσας, είναι το λεγόμενο ‘σημάδι ζευγαρώματος’, το οποίο απομακρύνει ο επόμενος κηφήνας. Το ζευγάρωμα διαρκεί 5-18 λεπτά. Η βασίλισσα αποθηκεύει όλο το σπέρμα στη σπερματοθήκη, ο αδένας της οποίας εκκρίνει θρεπτικά συστατικά, για την επιβίωση των 7.000.000 περίπου σπερματοζωαρίων, τα οποία είναι αρκετά για όλη τη διάρκεια της ζωής της. Έτσι η βασίλισσα κατά την ωοτοκία επιλέγει αν θα γονιμοποιήσει ή όχι κάθε αυγό που περνά από τους ωαγωγούς της.
Διαφοροποίηση Φύλου και Κάστας
H βασίλισσα ωοτοκεί δύο ειδών αυγά, γονιμοποιημένα και αγονιμοποίητα. Τα αγονιμοποίητα θα δώσουν κηφήνες, ενώ τα γονιμοποιημένα θα δώσουν θηλυκά άτομα. Η διαφοροποίηση αυτή ονομάζεται διαφοροποίηση φύλου. Στη συνέχεια τα θηλυκά άτομα μπορούν να εξελιχθούν σε βασίλισσες ή εργάτριες, ανάλογα με τη διατροφή τους στο στάδιο της προνυμφικής τους ηλικίας.
Οι προνύμφες που εξελίσσονται σε βασίλισσες τρέφονται αποκλειστικά με άφθονο βασιλικό πολτό όλες τις μέρες της διατροφής τους.
Oι προνύμφες που εξελίσσονται σε εργάτριες τρέφονται τις τρεις πρώτες μέρες με λιγοστό βασιλικό πολτό και τις υπόλοιπες με βασιλικό πολτό, γύρη και μέλι. Η διαφοροποίηση αυτή ονομάζεται διαφοροποίηση κάστας.
Ποια είναι η κοινωνική οργάνωση μέσα σε ένα μελίσσι;
H μέλισσα είναι κοινωνικό έντομο και ζει σε πολυάριθμες, καλά οργανωμένες κοινωνίες τα μελίσσια. Κάθε μελίσσι περιλαμβάνει μερικές χιλιάδες άτομα, 40.000 ή και περισσότερα στις αρχές του καλοκαιριού, τα οποία έχουν διαφοροποιηθεί σε τρεις τάξεις, τις εργάτριες που αποτελούν το σύνολο σχεδόν του πληθυσμού, τους κηφήνες και τη βασίλισσα.
Ποια υλικά χρειάζονται για να κατασκευαστεί ένα μελίσσι
https://www.youtube.com/watch?v=gZqtdjntd2s
Κάτω από ποιές συνθήκες ευδοκιμούν τα μελίσσια
ΜΑΪΟΣ
O πλέον κρίσιμος μήνας για τους μελισσοκόμους θεωρείται ο Μάιος, όπου συμβαίνει το φαινόμενο της σμηνουργίας (τα μελίσσια εγκαταλείπουν την κυψέλη) και όχι μόνο. Για τον μελισσοκόμο η περίοδος αυτή είναι από τις πιο σημαντικές, αφού θα πρέπει να είναι σε επιφυλακή, δηλαδή πρέπει να επισκέπτεται τα μελίσσια τακτικά και κυρίως τις μεσημεριανές ώρες, για να εντοπίσει ανάλογα φαινόμενα.
Εκτός από το «κυνήγι των μελισσών», ο Μάιος είναι καθοριστικός για την παραγωγή βασιλικού πολτού, καθώς οι εργασίες παραγωγής συνεχίζονται με καλύτερα αποτελέσματα λόγω αύξησης της θερμοκρασίας.
Αυτή την περίοδο έχουμε δύο ουσιαστικές ανθοφορίες: του έλατου και του πρώιμου θυμαριού.
Για να «πιάσει καλή θέση» ο μελισσοκόμος, θα πρέπει να κάνει την ερευνά του έγκαιρα και να τοποθετήσει εκεί κυψέλες, προκειμένου να δεσμεύσει το χώρο. Η καλύτερη λύση, αφού εντοπιστεί ο χώρος, είναι με την έναρξη της ανθοφορίας να τοποθετήσει στο χώρο που επέλεξε «δυνατές μέλισσες» και, φυσικά, η περιοχή να έχει άφθονο νερό.
Η ανθοφορία του θυμαριού δεν είναι εύκολη, ειδικά για τους μελισσοκόμους των νησιών, που δεν έχουν και πολλές λύσεις. Το θυμάρι απαιτεί δυνατές μέλισσες αλλά και εμπειρία απο την πλευρά των παραγωγών στην τοποθέτηση των διαφραγμάτων.
ΙΟΥΝΙΟΣ
Τον μήνα αυτό πολλοί μελισσοκόμοι ήδη έχουν μεταφέρει τα μελίσσια τους στα έλατα και το πρώιμο θυμάρι, ενώ άλλοι ετοιμάζονται για το όψιμο. Ο παραγωγός θα πρέπει να γνωρίζει ότι σε περίπτωση ανόδου της θερμοκρασίας μειώνεται η συλλογή σε γύρη και νέκταρ. Εάν διαπιστώσει κάτι τέτοιο, θα πρέπει να μεταφέρει τις κυψέλες σε άλλο μέρος.
ΙΟΥΛΙΟΣ
Αφού ο παραγωγός τρυγήσει τα μελίσσια που έχει σε περιοχές με έλατα, πρέπει να τα μεταφέρει σε άλλες περιοχές –πεδινές κατά κύριο λόγο–, στις οποίες υπάρχει άφθονη γύρη και καλλιέργειες φασολιών, καλαποκιού κ.λπ. Στη συνέχεια, θα πρέπει να εκμεταλλευτεί ανθοφορίες όπως του βαμβακιού και του τριφυλλιού.
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ
Ο Αύγουστος είναι ένας από τους δύσκολους μήνες, καθώς οι υψηλές θερμοκρασίες και τα μελτέμια στεγνώνουν την γύρη. Αντίθετα, για τα μελίσσια του κάμπου υπάρχει η δυνατότητα αυτά να συλλέξουν μέλι από τα βαμβάκια.
Για τον λόγο αυτό, όσοι δεν μπορούν να τα μεταφέρουν, καλό είναι να τα στηρίξουν με γυρεόπιτες και ζυμάρι. Η περίοδος αυτή είναι δύσκολη και γιατί αυξάνονται οι εχθροί, όπως οι σφήκες, για την αντιμετώπιση των οποίων τοποθετούμε δολώματα.
Ο Αύγουστος είναι ο μήνας που είναι σημαντική η ανθοφορία του πεύκου.
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ
Είναι ο μήνας του πεύκου. Το πευκόμελο στην Ελλάδα αντιστοιχεί σχεδόν στο 65% της συνολικής παραγωγής. Αφού γίνει ο πρώτος τρύγος, ο μελισσοκόμος θα πρέπει να «σφίξει» τα μελίσσια, να κατεβάσει δηλαδή ορόφους για να πάρει περισσότερη παραγωγή.
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ
Ο μελισσοκόκος θα πρέπει να διαχειριστεί σωστά τα μελίσσια για να έχει παραγωγή και τον επόμενο χρόνο. Κύριο μέλημα πρέπει να είναι η παραγωγή φθινοπωρινού γόνου. Καλό είναι, εάν υπάρχει δυνατότητα, να μεταφερθούν στα ρείκια ή στις κουμαριές. Σε διαφορετική περίπτωση, θα πρέπει να δώσει γύρη είτε με πλαίσια που έχει φυλαγμένα στα ψυγεία είτε με διασπορά σε κενά. Μετά τον τελευταίο τρύγο τα μελίσσια θα πρέπει να μεταφερθούν στη βάση τους, το μόνιμο μελισσοκομείο, όπου θα γίνει επιθεώρηση των μελισσομηνών, συνένωση των αδύναμων και άλλες εργασίες ενόψει του χειμώνα.
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ
Ο Νοέμβριος για τους παραγωγούς των περιοχών όπου πέφτουν οι θερμοκρασίες (Βόρεια Ελλάδα) είναι ο μήνας όπου πρέπει να αυξήσουν τις φροντίδες τους και να αντιμετωπίσουν προβλήματα όπως της βαρρόας, με εγκεκριμένα φάρμακα ή βιολογικά σκευάσματα.
Σημαντική είναι και η διαχείριση των κηρυθρών. Οι παλιές και οι κακοφτιαγμένες δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται.
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ
Είναι ο μήνας κατά τον οποίο ο μελισσοκόμος περνάει τον περισσότερο χρόνο του στις αποθήκες, όπου ασχολείται με το λιώσιμο των παλιών κηρυθρών. Ο χρόνος ζωής τους δεν πρέπει να ξεπερνά τα τρία χρόνια. Για να υπολογίζει τον ακριβή χρόνο τους θα πρέπει τις σημαδεύει με διαφορετικά χρώματα.
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ
Είναι ο μήνας της χαλάρωσης. Στη συνέχεια θα πρέπει να ασχοληθεί με την προμήθεια νέου υλικού και την προετοιμασία των νέων κυψελών, τις οποίες πρέπει να περάσει με λινέλαιο, βελατούρα και λαδομπογιά. Αλλά και τα παλιά υλικά χρειάζονται φροντίδες, όπως τρίψιμο, αφαίρεση χρωμάτων, απολύμανση, στοκάρισμα και βάψιμο. Επίσης, ο παραγωγός θα πρέπει να προετοιμάσει και τα ζυμάρια.
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ
Ο μελισσοκόμος τον μήνα αυτό πρέπει να είναι σε εγρήγορση. Πρέπει να φροντίσει για την επάρκεια τροφής αλλά και για την αντιμετώπιση ασθενειών, όπως νοζεμίαση και ασκοσφαίρωση.
ΜΑΡΤΙΟΣ
Οι επιθεωρήσεις είναι επιτακτικές, ώστε να εντοπιστούν μειώσεις πληθυσμών, ανεπαρκή γέννα της μάνας, αρενοτόκα μελίσσια. Προσοχή χρειάζονται οι συνενώσεις.
ΑΠΡΙΛΙΟΣ
Ο Απρίλιος είναι από τους πιο κοπιαστικούς μήνες. Το κτίσιμο των νέων μελισσών είναι σημαντικό. Σε περίπτωση που κάποιο μελίσσι μένει πίσω, θα πρέπει να αντικαταστήσει τις βασίλισσες. Αυτή είναι η περίοδος όπου θα πρέπει να αρχίσει η διαδικασία παραγωγής βασιλικού πολτού και η συλλογή της γύρης. Είναι δε και η περίοδος της ανθοφορίας της πορτοκαλιάς.
Ποιός πρέπει να είναι ο εξοπλισμός ενός μελισσοκόμου
*Όργανα μέτρησης
*Βασιλοτροφία
* Εξαρτήματα Κυψελών
* Εξοπλισμός τρύγου
* Επιθεώρηση Κυψέλης
* Συλλογή Αφεσμών
* Συρμάτωση
*Φόρμα ολόσωμη μελλισοκομίας με καπέλο
https://www.youtube.com/watch?v=gZqtdjntd2s
Κάτω από ποιές συνθήκες ευδοκιμούν τα μελίσσια
ΜΑΪΟΣ
O πλέον κρίσιμος μήνας για τους μελισσοκόμους θεωρείται ο Μάιος, όπου συμβαίνει το φαινόμενο της σμηνουργίας (τα μελίσσια εγκαταλείπουν την κυψέλη) και όχι μόνο. Για τον μελισσοκόμο η περίοδος αυτή είναι από τις πιο σημαντικές, αφού θα πρέπει να είναι σε επιφυλακή, δηλαδή πρέπει να επισκέπτεται τα μελίσσια τακτικά και κυρίως τις μεσημεριανές ώρες, για να εντοπίσει ανάλογα φαινόμενα.
Εκτός από το «κυνήγι των μελισσών», ο Μάιος είναι καθοριστικός για την παραγωγή βασιλικού πολτού, καθώς οι εργασίες παραγωγής συνεχίζονται με καλύτερα αποτελέσματα λόγω αύξησης της θερμοκρασίας.
Αυτή την περίοδο έχουμε δύο ουσιαστικές ανθοφορίες: του έλατου και του πρώιμου θυμαριού.
Για να «πιάσει καλή θέση» ο μελισσοκόμος, θα πρέπει να κάνει την ερευνά του έγκαιρα και να τοποθετήσει εκεί κυψέλες, προκειμένου να δεσμεύσει το χώρο. Η καλύτερη λύση, αφού εντοπιστεί ο χώρος, είναι με την έναρξη της ανθοφορίας να τοποθετήσει στο χώρο που επέλεξε «δυνατές μέλισσες» και, φυσικά, η περιοχή να έχει άφθονο νερό.
Η ανθοφορία του θυμαριού δεν είναι εύκολη, ειδικά για τους μελισσοκόμους των νησιών, που δεν έχουν και πολλές λύσεις. Το θυμάρι απαιτεί δυνατές μέλισσες αλλά και εμπειρία απο την πλευρά των παραγωγών στην τοποθέτηση των διαφραγμάτων.
ΙΟΥΝΙΟΣ
Τον μήνα αυτό πολλοί μελισσοκόμοι ήδη έχουν μεταφέρει τα μελίσσια τους στα έλατα και το πρώιμο θυμάρι, ενώ άλλοι ετοιμάζονται για το όψιμο. Ο παραγωγός θα πρέπει να γνωρίζει ότι σε περίπτωση ανόδου της θερμοκρασίας μειώνεται η συλλογή σε γύρη και νέκταρ. Εάν διαπιστώσει κάτι τέτοιο, θα πρέπει να μεταφέρει τις κυψέλες σε άλλο μέρος.
ΙΟΥΛΙΟΣ
Αφού ο παραγωγός τρυγήσει τα μελίσσια που έχει σε περιοχές με έλατα, πρέπει να τα μεταφέρει σε άλλες περιοχές –πεδινές κατά κύριο λόγο–, στις οποίες υπάρχει άφθονη γύρη και καλλιέργειες φασολιών, καλαποκιού κ.λπ. Στη συνέχεια, θα πρέπει να εκμεταλλευτεί ανθοφορίες όπως του βαμβακιού και του τριφυλλιού.
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ
Ο Αύγουστος είναι ένας από τους δύσκολους μήνες, καθώς οι υψηλές θερμοκρασίες και τα μελτέμια στεγνώνουν την γύρη. Αντίθετα, για τα μελίσσια του κάμπου υπάρχει η δυνατότητα αυτά να συλλέξουν μέλι από τα βαμβάκια.
Για τον λόγο αυτό, όσοι δεν μπορούν να τα μεταφέρουν, καλό είναι να τα στηρίξουν με γυρεόπιτες και ζυμάρι. Η περίοδος αυτή είναι δύσκολη και γιατί αυξάνονται οι εχθροί, όπως οι σφήκες, για την αντιμετώπιση των οποίων τοποθετούμε δολώματα.
Ο Αύγουστος είναι ο μήνας που είναι σημαντική η ανθοφορία του πεύκου.
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ
Είναι ο μήνας του πεύκου. Το πευκόμελο στην Ελλάδα αντιστοιχεί σχεδόν στο 65% της συνολικής παραγωγής. Αφού γίνει ο πρώτος τρύγος, ο μελισσοκόμος θα πρέπει να «σφίξει» τα μελίσσια, να κατεβάσει δηλαδή ορόφους για να πάρει περισσότερη παραγωγή.
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ
Ο μελισσοκόκος θα πρέπει να διαχειριστεί σωστά τα μελίσσια για να έχει παραγωγή και τον επόμενο χρόνο. Κύριο μέλημα πρέπει να είναι η παραγωγή φθινοπωρινού γόνου. Καλό είναι, εάν υπάρχει δυνατότητα, να μεταφερθούν στα ρείκια ή στις κουμαριές. Σε διαφορετική περίπτωση, θα πρέπει να δώσει γύρη είτε με πλαίσια που έχει φυλαγμένα στα ψυγεία είτε με διασπορά σε κενά. Μετά τον τελευταίο τρύγο τα μελίσσια θα πρέπει να μεταφερθούν στη βάση τους, το μόνιμο μελισσοκομείο, όπου θα γίνει επιθεώρηση των μελισσομηνών, συνένωση των αδύναμων και άλλες εργασίες ενόψει του χειμώνα.
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ
Ο Νοέμβριος για τους παραγωγούς των περιοχών όπου πέφτουν οι θερμοκρασίες (Βόρεια Ελλάδα) είναι ο μήνας όπου πρέπει να αυξήσουν τις φροντίδες τους και να αντιμετωπίσουν προβλήματα όπως της βαρρόας, με εγκεκριμένα φάρμακα ή βιολογικά σκευάσματα.
Σημαντική είναι και η διαχείριση των κηρυθρών. Οι παλιές και οι κακοφτιαγμένες δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται.
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ
Είναι ο μήνας κατά τον οποίο ο μελισσοκόμος περνάει τον περισσότερο χρόνο του στις αποθήκες, όπου ασχολείται με το λιώσιμο των παλιών κηρυθρών. Ο χρόνος ζωής τους δεν πρέπει να ξεπερνά τα τρία χρόνια. Για να υπολογίζει τον ακριβή χρόνο τους θα πρέπει τις σημαδεύει με διαφορετικά χρώματα.
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ
Είναι ο μήνας της χαλάρωσης. Στη συνέχεια θα πρέπει να ασχοληθεί με την προμήθεια νέου υλικού και την προετοιμασία των νέων κυψελών, τις οποίες πρέπει να περάσει με λινέλαιο, βελατούρα και λαδομπογιά. Αλλά και τα παλιά υλικά χρειάζονται φροντίδες, όπως τρίψιμο, αφαίρεση χρωμάτων, απολύμανση, στοκάρισμα και βάψιμο. Επίσης, ο παραγωγός θα πρέπει να προετοιμάσει και τα ζυμάρια.
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ
Ο μελισσοκόμος τον μήνα αυτό πρέπει να είναι σε εγρήγορση. Πρέπει να φροντίσει για την επάρκεια τροφής αλλά και για την αντιμετώπιση ασθενειών, όπως νοζεμίαση και ασκοσφαίρωση.
ΜΑΡΤΙΟΣ
Οι επιθεωρήσεις είναι επιτακτικές, ώστε να εντοπιστούν μειώσεις πληθυσμών, ανεπαρκή γέννα της μάνας, αρενοτόκα μελίσσια. Προσοχή χρειάζονται οι συνενώσεις.
ΑΠΡΙΛΙΟΣ
Ο Απρίλιος είναι από τους πιο κοπιαστικούς μήνες. Το κτίσιμο των νέων μελισσών είναι σημαντικό. Σε περίπτωση που κάποιο μελίσσι μένει πίσω, θα πρέπει να αντικαταστήσει τις βασίλισσες. Αυτή είναι η περίοδος όπου θα πρέπει να αρχίσει η διαδικασία παραγωγής βασιλικού πολτού και η συλλογή της γύρης. Είναι δε και η περίοδος της ανθοφορίας της πορτοκαλιάς.
Ποιός πρέπει να είναι ο εξοπλισμός ενός μελισσοκόμου
*Όργανα μέτρησης
*Βασιλοτροφία
* Εξαρτήματα Κυψελών
* Εξοπλισμός τρύγου
* Επιθεώρηση Κυψέλης
* Συλλογή Αφεσμών
* Συρμάτωση
*Φόρμα ολόσωμη μελλισοκομίας με καπέλο
Στον πίνακα βλέπουμε στην τελευταία ενότητα πως οι μέλισσες βλέπουν τα παραπάνω χρώματα αν σε αυτά ρίξουμε υπεριώδες ακτινοβολία. Και επειδή ο άνθρωπος δεν μπορεί να δει σε αυτό το φάσμα χρώματος, δεν γνωρίζουμε ακριβώς τι βλέπει. Μόνο να φανταστούμε μπορούμε. Εξού και τα κενά στον συγκεκριμένο πίνακα. Για πιο λόγο όμως η μέλισσα βλέπει σε αυτό το φάσμα, το υπεριώδες δηλαδή, ενώ ένα τόσο ανώτερο ον όπως ο άνθρωπος δεν μπορεί να δει; Ο λόγος είναι για να μπορεί να προβλέπει τον καιρό. Ίσως θα έχετε παρατηρήσει ότι μερικές φορές ενώ η ημέρα είναι μια χαρά οι μέλισσες είναι επιθετικές, νευρικές και μετά από λίγες ώρες βρέχει. Στον ουρανό ενδεχομένως όταν είναι να χαλάσει ο καιρός αντανακλάται υπεριώδες χρώμα. Εμείς δεν το βλέπουμε, και δεν ξέρουμε γιατί οι μέλισσες είναι νευρικές. Αυτές το βλέπουν όμως και στρεσάρονται, γιατί τους αρέσουν οι καλές και ηλιόλουστες ημέρες ώστε να απολαμβάνουν την χαρά της εργασίας.
Όσο για το άσπρο χρώμα; Όπως είδαμε στον πίνακα πιο πάνω το βλέπουν ως πρασινομπλέ. Το πρασινομπλέ λοιπόν τις ηρεμεί, κι όχι το άσπρο.
Πώς ένας μελισσοκόμος μετακινεί τα μελίσσια;
Η μετακίνηση των μελισσιών είναι μία αναγκαία εργασία για το μελισσοκόμο και χρειάζεται πολλά πράγματα που πρέπει να προσέχουμε. Τα μελίσσια είναι εύκολα στη μεταφορά του, και δεν διατρέχουν κίνδυνο, αν η μεταφορά γίνει βράδυ, δεν κάνει κρύο ούτε πολύ ζέστη και οι κηρήθρες είναι καλά στερεωμένες μέσα στην κυψέλη. Τα μελίσσια προσαρμόζονται γρήγορα στη νέα τους θέση, και από την πρώτη κιόλας μέρα συλλέγουν γύρω γύρω από το μελισσοκομείο σε κοντινές αποστάσεις. Καθώς περνούν οι μέρες αυξάνουν και το βεληνεκές συλλογής νέκταρ και γύρης. Το πρώτο πράγμα που ίσως έχουν απορία οι περισσότεροι μελισσοκόμοι είναι πόσες ημέρες έχουν μνήμη οι μέλισσες την παλιά τους θέση. Δηλαδή πόσο καιρό θυμούνται να γυρίσουν πίσω αν φυσικά η απόσταση μεταφοράς είναι μικρή. Οι μέλισσες αν η απόσταση μεταφοράς είναι μικρή δηλαδή π.χ. 1-10 χιλιόμετρα, μπορούν να θυμηθούν την παλιά τους θέση και να γυρίσουν πίσω.
Όμως το αν θα γυρίσουν πίσω οι μέλισσες δεν εξαρτάται μόνο από την απόσταση μεταφοράς. Οι μέλισσες έχουν μία τρομερή αίσθηση της όσφρησης, και μπορούν να εντοπίσουν τη φερομόνη που εκκρίνει η βασίλισσα τους από μεγάλη απόσταση. Συνεπώς αν μετακινήσουμε την κυψέλη λίγη απόσταση αυτές είναι ικανές να την εντοπίσουν όχι μόνο από το χρώμα, αλλά και από τις μυρωδιές που βγαίνουν από μέσα. Η όλη κυψέλη είναι σημαδεμένη με μυρωδιές τις οποίες αισθάνονται οι μέλισσες.
Πώς γίνεται το μέλι;
Οι εργάτριες μέλισσες (οι οποίες αποτελούν το 98% τουλάχιστον του πληθυσμού των κυψελών) είναι εκείνες που παράγουν το μέλι μέσα από μια περίπλοκη διαδικασία. Απαιτείται ένας μεγάλος αριθμός εργατριών μελισσών, και καμία μέλισσα δεν μπορεί μόνη της να παράγει μέλι χωρίς τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας. Με λίγα λόγια, κάποιες μέλισσες πετάνε έξω από την κυψέλη, αναζητώντας νέκταρ. Στη συνέχεια, ρουφάνε το νέκταρ από τα λουλούδια και το αποθηκεύουν στο δεύτερο ειδικό στομάχι που έχουν (σχεδιασμένο ειδικά για την αποθήκευση του μελιού) ενώ πετούν πίσω στην κυψέλη. Μόλις φτάσουν στην κυψέλη, παραδίδουν το νέκταρ σε μια άλλη ομάδα μελισσών για να το «μασήσουν» . Οι μέλισσες που »μασάνε» συλλέγουν το νέκταρ και το μασούν για περίπου 30 λεπτά. Κατά τη διάρκεια της μάσησης, ένζυμα μετατρέπουν το νέκταρ σε μια ουσία που περιέχει μέλι μαζί με αρκετό νερό. Μετά από το μάσημα, οι εργάτριες διαχέουν την ουσία σε κηρήθρες, έτσι
ώστε το νερό να μπορεί να εξατμιστεί, και να κάνει έτσι το μέλι πιο πυκνό και παχύρευστο. Η εξάτμιση του νερού επιταχύνεται καθώς άλλες μέλισσες κάνουν αέρα με τα φτερά τους. Μόλις η παραγωγή του μελιού τελειώσει, μια άλλη ομάδα μελισσών είναι υπεύθυνη για να σφραγίσει τις κυψελίδες με κερί, έτσι ώστε το προϊόν να προστατεύεται. Οι μέλισσες παράγουν και αποθηκεύουν τα προϊόντα τους (μέλι, βασιλικό πολτό, πρόπολη κλπ.) για δική τους χρήση. Μπορούν να επιβιώσουν τρώγοντας μέλι κατά τη διάρκεια του χειμώνα και σε άλλες περιόδους όταν η γύρη δεν είναι διαθέσιμη.
Πώς απομακρύνουν τις μέλισσες για να πάρουν το μέλι;
Πριν αρχίσουμε να αφαιρούμε τα πλαίσια μέσα στην κυψέλη, πρέπει να έχουμε κατά νου ότι κατά τη συγκομιδή του μελιού, οι μέλισσες είναι πολύ επιθετικές απέναντι στους εισβολείς. Η έντονη οσμή και τα αρώματα κάνουν τις μέλισσες ακόμα πιο επιθετικές. Είναι καλή ιδέα ως μελισσοκόμος να αποφύγετε τη χρήση οποιουδήποτε αρώματος, ειδικά την ημέρα της συγκομιδής μελιού. Την ημέρα εκείνη, οι μελισσοκόμοι φοράνε πάντα τον πλήρη εξοπλισμό (συμπεριλαμβάνονται τα γάντια). Ξεκινάμε με το κάπνισμα της κυψέλης με έναν καπνιστή μελισσών (αυτό μπορεί να μην επιτρέπεται σε ορισμένες χώρες). Το κάνουμε αυτό για να ηρεμήσουμε τις μέλισσες. Μπορούμε να βάλουμε μόνο φύλλα έλατου μέσα στον καπνιστή – τίποτα τοξικό. Ο καπνιστής έχει βρεθεί να ηρεμεί τις μέλισσες, επειδή δεν αφήνει τις εργάτριες μέλισσες να διαδώσουν γρήγορα τις φερομόνες «συναγερμού», τις φερομόνες που δηλώνουν ότι «έχουμε έναν εισβολέα στην αποικία μας και πρέπει να επιτεθούμε». Έτσι, οι περισσότερες μέλισσες είναι μπερδεμένες, δεν λαμβάνουν το μήνυμα συναγερμού και συνεπώς είναι ήρεμες, επιτρέποντας στον μελισσοκόμο να κάνει την επιθεώρηση κυψέλης ή τη συγκομιδή μελιού χωρίς σημαντικά προβλήματα.
Ακολούθως, κουνάμε το κουτί μέσα στο κελί, έτσι ώστε η πλειοψηφία των μελισσών να πετάξει μακριά. Διώχνουμε όλες τις υπόλοιπες μέλισσες με τη μελισσοκομική βούρτσα (που μπορεί να έχουμε πρώτα βρέξει με νερό). Αυτό μπορεί να μην είναι τόσο εύκολο όσο ακούγεται. Οι μέλισσες γνωρίζουν πολύ καλά ότι ο μελισσοκόμος πρόκειται να «κλέψει» ένα πολύτιμο προϊόν και μπορεί να είναι επίμονες. Υπάρχουν αρκετές τεχνικές για να απαλλαγούμε από τις μέλισσες κατά τη συγκομιδή του μελιού.
Πώς μπορεί κάποιος να πάρει και να χρησιμοποιήσει το δηλητήριο της μέλισσας ( για φαρμακευτική χρήση );
Το δηλητήριο της μέλισσας μπορούμε να το συναντήσουμε σε 2 μορφές:
* Υγρό, όπως βγαίνει από το κεντρί. Πλέον υπάρχει ειδική σίτα που επιτρέπει να χρησιμοποιήσουμε το δηλητήριο όπως βγαίνει από το κεντρί χωρίς να θανατώσουμε τη μέλισσα.
* Αποξηραμένο, μετά τη συλλογή του με ειδικές συσκευές, που δεν σκοτώνουν τις μέλισσες.
Το αποξηραμένο δηλητήριο αν προστατευτεί από την υγρασία μπορεί να διατηρήσει τις ιδιότητές του για μερικά χρόνια.
Το δηλητήριο της μέλισσας ήταν γνωστό και σαν φάρμακο, από τα βάθη της ανθρώπινης ιστορίας. Η θεραπευτική επίδραση στον ανθρώπινο οργανισμό και τα οφέλη του δηλητηρίου περιγράφονται στις εργασίες των αρχαίων επιστημόνων και ιατρών όπως του Ιπποκράτη. Σήμερα γίνεται μια εκτενής έρευνα σε όλο τον κόσμο για να διασωθούν και να καταγραφούν. Στις περισσότερες περιπτώσεις, το δηλητήριο των μελισσών είναι αποτελεσματικότερο από τα σύνθετα φάρμακα.
Όσο για το άσπρο χρώμα; Όπως είδαμε στον πίνακα πιο πάνω το βλέπουν ως πρασινομπλέ. Το πρασινομπλέ λοιπόν τις ηρεμεί, κι όχι το άσπρο.
Πώς ένας μελισσοκόμος μετακινεί τα μελίσσια;
Η μετακίνηση των μελισσιών είναι μία αναγκαία εργασία για το μελισσοκόμο και χρειάζεται πολλά πράγματα που πρέπει να προσέχουμε. Τα μελίσσια είναι εύκολα στη μεταφορά του, και δεν διατρέχουν κίνδυνο, αν η μεταφορά γίνει βράδυ, δεν κάνει κρύο ούτε πολύ ζέστη και οι κηρήθρες είναι καλά στερεωμένες μέσα στην κυψέλη. Τα μελίσσια προσαρμόζονται γρήγορα στη νέα τους θέση, και από την πρώτη κιόλας μέρα συλλέγουν γύρω γύρω από το μελισσοκομείο σε κοντινές αποστάσεις. Καθώς περνούν οι μέρες αυξάνουν και το βεληνεκές συλλογής νέκταρ και γύρης. Το πρώτο πράγμα που ίσως έχουν απορία οι περισσότεροι μελισσοκόμοι είναι πόσες ημέρες έχουν μνήμη οι μέλισσες την παλιά τους θέση. Δηλαδή πόσο καιρό θυμούνται να γυρίσουν πίσω αν φυσικά η απόσταση μεταφοράς είναι μικρή. Οι μέλισσες αν η απόσταση μεταφοράς είναι μικρή δηλαδή π.χ. 1-10 χιλιόμετρα, μπορούν να θυμηθούν την παλιά τους θέση και να γυρίσουν πίσω.
Όμως το αν θα γυρίσουν πίσω οι μέλισσες δεν εξαρτάται μόνο από την απόσταση μεταφοράς. Οι μέλισσες έχουν μία τρομερή αίσθηση της όσφρησης, και μπορούν να εντοπίσουν τη φερομόνη που εκκρίνει η βασίλισσα τους από μεγάλη απόσταση. Συνεπώς αν μετακινήσουμε την κυψέλη λίγη απόσταση αυτές είναι ικανές να την εντοπίσουν όχι μόνο από το χρώμα, αλλά και από τις μυρωδιές που βγαίνουν από μέσα. Η όλη κυψέλη είναι σημαδεμένη με μυρωδιές τις οποίες αισθάνονται οι μέλισσες.
Πώς γίνεται το μέλι;
Οι εργάτριες μέλισσες (οι οποίες αποτελούν το 98% τουλάχιστον του πληθυσμού των κυψελών) είναι εκείνες που παράγουν το μέλι μέσα από μια περίπλοκη διαδικασία. Απαιτείται ένας μεγάλος αριθμός εργατριών μελισσών, και καμία μέλισσα δεν μπορεί μόνη της να παράγει μέλι χωρίς τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας. Με λίγα λόγια, κάποιες μέλισσες πετάνε έξω από την κυψέλη, αναζητώντας νέκταρ. Στη συνέχεια, ρουφάνε το νέκταρ από τα λουλούδια και το αποθηκεύουν στο δεύτερο ειδικό στομάχι που έχουν (σχεδιασμένο ειδικά για την αποθήκευση του μελιού) ενώ πετούν πίσω στην κυψέλη. Μόλις φτάσουν στην κυψέλη, παραδίδουν το νέκταρ σε μια άλλη ομάδα μελισσών για να το «μασήσουν» . Οι μέλισσες που »μασάνε» συλλέγουν το νέκταρ και το μασούν για περίπου 30 λεπτά. Κατά τη διάρκεια της μάσησης, ένζυμα μετατρέπουν το νέκταρ σε μια ουσία που περιέχει μέλι μαζί με αρκετό νερό. Μετά από το μάσημα, οι εργάτριες διαχέουν την ουσία σε κηρήθρες, έτσι
ώστε το νερό να μπορεί να εξατμιστεί, και να κάνει έτσι το μέλι πιο πυκνό και παχύρευστο. Η εξάτμιση του νερού επιταχύνεται καθώς άλλες μέλισσες κάνουν αέρα με τα φτερά τους. Μόλις η παραγωγή του μελιού τελειώσει, μια άλλη ομάδα μελισσών είναι υπεύθυνη για να σφραγίσει τις κυψελίδες με κερί, έτσι ώστε το προϊόν να προστατεύεται. Οι μέλισσες παράγουν και αποθηκεύουν τα προϊόντα τους (μέλι, βασιλικό πολτό, πρόπολη κλπ.) για δική τους χρήση. Μπορούν να επιβιώσουν τρώγοντας μέλι κατά τη διάρκεια του χειμώνα και σε άλλες περιόδους όταν η γύρη δεν είναι διαθέσιμη.
Πώς απομακρύνουν τις μέλισσες για να πάρουν το μέλι;
Πριν αρχίσουμε να αφαιρούμε τα πλαίσια μέσα στην κυψέλη, πρέπει να έχουμε κατά νου ότι κατά τη συγκομιδή του μελιού, οι μέλισσες είναι πολύ επιθετικές απέναντι στους εισβολείς. Η έντονη οσμή και τα αρώματα κάνουν τις μέλισσες ακόμα πιο επιθετικές. Είναι καλή ιδέα ως μελισσοκόμος να αποφύγετε τη χρήση οποιουδήποτε αρώματος, ειδικά την ημέρα της συγκομιδής μελιού. Την ημέρα εκείνη, οι μελισσοκόμοι φοράνε πάντα τον πλήρη εξοπλισμό (συμπεριλαμβάνονται τα γάντια). Ξεκινάμε με το κάπνισμα της κυψέλης με έναν καπνιστή μελισσών (αυτό μπορεί να μην επιτρέπεται σε ορισμένες χώρες). Το κάνουμε αυτό για να ηρεμήσουμε τις μέλισσες. Μπορούμε να βάλουμε μόνο φύλλα έλατου μέσα στον καπνιστή – τίποτα τοξικό. Ο καπνιστής έχει βρεθεί να ηρεμεί τις μέλισσες, επειδή δεν αφήνει τις εργάτριες μέλισσες να διαδώσουν γρήγορα τις φερομόνες «συναγερμού», τις φερομόνες που δηλώνουν ότι «έχουμε έναν εισβολέα στην αποικία μας και πρέπει να επιτεθούμε». Έτσι, οι περισσότερες μέλισσες είναι μπερδεμένες, δεν λαμβάνουν το μήνυμα συναγερμού και συνεπώς είναι ήρεμες, επιτρέποντας στον μελισσοκόμο να κάνει την επιθεώρηση κυψέλης ή τη συγκομιδή μελιού χωρίς σημαντικά προβλήματα.
Ακολούθως, κουνάμε το κουτί μέσα στο κελί, έτσι ώστε η πλειοψηφία των μελισσών να πετάξει μακριά. Διώχνουμε όλες τις υπόλοιπες μέλισσες με τη μελισσοκομική βούρτσα (που μπορεί να έχουμε πρώτα βρέξει με νερό). Αυτό μπορεί να μην είναι τόσο εύκολο όσο ακούγεται. Οι μέλισσες γνωρίζουν πολύ καλά ότι ο μελισσοκόμος πρόκειται να «κλέψει» ένα πολύτιμο προϊόν και μπορεί να είναι επίμονες. Υπάρχουν αρκετές τεχνικές για να απαλλαγούμε από τις μέλισσες κατά τη συγκομιδή του μελιού.
Πώς μπορεί κάποιος να πάρει και να χρησιμοποιήσει το δηλητήριο της μέλισσας ( για φαρμακευτική χρήση );
Το δηλητήριο της μέλισσας μπορούμε να το συναντήσουμε σε 2 μορφές:
* Υγρό, όπως βγαίνει από το κεντρί. Πλέον υπάρχει ειδική σίτα που επιτρέπει να χρησιμοποιήσουμε το δηλητήριο όπως βγαίνει από το κεντρί χωρίς να θανατώσουμε τη μέλισσα.
* Αποξηραμένο, μετά τη συλλογή του με ειδικές συσκευές, που δεν σκοτώνουν τις μέλισσες.
Το αποξηραμένο δηλητήριο αν προστατευτεί από την υγρασία μπορεί να διατηρήσει τις ιδιότητές του για μερικά χρόνια.
Το δηλητήριο της μέλισσας ήταν γνωστό και σαν φάρμακο, από τα βάθη της ανθρώπινης ιστορίας. Η θεραπευτική επίδραση στον ανθρώπινο οργανισμό και τα οφέλη του δηλητηρίου περιγράφονται στις εργασίες των αρχαίων επιστημόνων και ιατρών όπως του Ιπποκράτη. Σήμερα γίνεται μια εκτενής έρευνα σε όλο τον κόσμο για να διασωθούν και να καταγραφούν. Στις περισσότερες περιπτώσεις, το δηλητήριο των μελισσών είναι αποτελεσματικότερο από τα σύνθετα φάρμακα.