1. Ποια εποχή ξεκινάει η σπορά για το σιτάρι;
Το σιτάρι σπέρνεται στην Ελλάδα το φθινόπωρο. Για τις πιο ορεινές περιοχές κατάλληλος μήνας σποράς θεωρείται ο Οκτώβριος, ενώ για τις υπόλοιπες ο Νοέμβριος.
2. Ποια διαδικασία προηγείται της σποράς του σιταριού;
Η κατεργασία του εδάφους από τη μεγάλη πλειονότητα των αγροτών γίνεται με όργωμα.
3. Ποιο μήνα περίπου γίνεται η συγκομιδή του σιταριού;
Σχεδόν δεν υπάρχει χώρα σε ολόκληρο τον κόσμο που να μην καλλιεργεί σιτάρι σε μικρότερη ή μεγαλύτερη έκταση και σχεδόν δεν υπάρχει μήνας του χρόνου που να μην λαμβάνει χώρα συγκομιδή σιταριού σε κάποιο σημείο της γης.
4. Ποια είναι η διαδικασία της συγκομιδής του σιταριού;
Η επιλογή της καταλληλότερης μεθόδου μηχανικής συγκομιδής σιταριού μεταξύ του θεραλωνισμού και του αλωνισμού μετά από θερισμό και ξήρανση κατά λωρίδες στον αγρό, εξαρτάται από αρκετούς παράγοντες. Γενικά ο θερισμός και αλωνισμός μετά από ξήρανση κατά λωρίδες στον αγρό μειώνει συγκριτικά με το θεραλωνισμό τις απώλειες συγκομιδής σε ποικιλίες που "τινάζουν" τους καρπούς και η διαφορά με το θεραλωνισμό είναι μεγαλύτερη όσο υψηλότερο είναι το ποσοστό υγρασίας των καρπών κατά το θερισμό. Αντίθετα σε ποικιλίες που δεν "τινάζουν" δεν παρατηρούνται αυξημένες απώλειες με το θεραλωνισμό με τον οποίο συνήθως αποφεύγεται η τεχνητή ξήρανση των καρπών. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι τυχόν βροχοπτώσεις κατά τη συγκομιδή αυξάνουν περισσότερο τις απώλειες στα ήδη θερισμένα φυτά, ενώ οι χαμηλόσωμες ποικιλίες συνήθως δεν διευκολύνουν το σχηματισμό λωρίδων στον αγρό επειδή έχουν υψηλά στελέχη.
5. Πόσο συχνά πρέπει να ποτίζονται τα κτήματα σιταριού;
Τα χειμωνιάτικα σιτηρά έχουν τις μεγαλύτερες ανάγκες σε νερό τη χρονική περίοδο μεταξύ καλαμώματος και άνθησης. Η περίοδος αυτή αρχίζει περίπου στα μέσα Μαρτίου και τελειώνει στα μέσα Μαΐου και είναι για τη χώρα μας η περίοδος με τις λιγότερες βροχοπτώσεις, τουλάχιστον στα κεντρικά και νότια διαμερίσματα. Στις βορειοανατολικές περιοχές της χώρας (μέρος της Θεσσαλίας, Μακεδονία και Θράκη) οι συνθήκες είναι καλύτερες και οι κίνδυνοι από την ξηρασία μικρότεροι.
6. Ποια είναι η καλύτερη μέθοδος άρδευσης στο σιτάρι;
Τα χειμωνιάτικα σιτηρά έχουν τις μεγαλύτερες ανάγκες σε νερό (70% επί του συνόλου) τη χρονική περίοδο μεταξύ καλαμώματος και άνθησης. Η περίοδος αυτή αρχίζει περίπου στα μέσα Μαρτίου και τελειώνει στα μέσα Μαΐου και είναι για τη χώρα μας η περίοδος με τις λιγότερες βροχοπτώσεις, τουλάχιστον στα κεντρικά και νότια διαμερίσματα. Στις περιοχές αυτές τα χειμωνιάτικα σιτηρά σπάνια ωριμάζουν φυσιολογικά. Συνήθως εκεί ο βιολογικός κύκλος των φυτών, κλείνει βίαια κάτω από τις ξηροθερμικές συνθήκες των μηνών Μαρτίου, Απριλίου και Μαΐου. Έτσι εξηγείται το γεγονός ότι εκεί οι πρώιμες ποικιλίες αποδίδουν καλύτερα. Στις βορειοανατολικές περιοχές της χώρας (μέρος της Θεσσαλίας, Μακεδονία και Θράκη) οι συνθήκες είναι καλύτερες και οι κίνδυνοι από την ξηρασία μικρότεροι. Παρόλα αυτά όμως κι εδώ υπάρχει πάντα ο κίνδυνος υδατικής στέρησης. Για τους λόγους αυτούς και επειδή οι νέες ποικιλίες
που σήμερα καλλιεργούνται στη χώρα μας έχουν υψηλό δυναμικό απόδοσης, μία τουλάχιστον άρδευση κοντά στο ξεστάχυασμα, εφόσον υπάρχει ανάγκη και δυνατότητα εφαρμογής, πρέπει να γίνεται αφού το κόστος εφαρμογής του υπερκαλύπτεται από την αυξημένη απόδοση.
7. Βοηθάει η λίπανση (λίπασμα) στο χωράφι με σιτάρι για καλύτερη παραγωγή;
Με τη λίπανση αυξάνει η απόδοση, αλλά μέχρι ενός ορίου πέρα από το οποίο η αύξηση της απόδοσης δεν καλύπτει την αξία του επί πλέον λιπάσματος. Η χρησιμοποίηση αυξημένων ποσοτήτων λιπασμάτων, πέρα από τη ζημιά που μπορεί να προκαλέσει στην καλλιέργεια (κυρίως σε ξηροθερμική άνοιξη) αποτελεί και απειλή για το περιβάλλον.
8. Ποια είναι η τιμή πώλησης του σιταριού φέτος;
0.19€/το κιλό
9. Ποια ειδή σιταριού υπάρχουν και που χρησιμοποιείται το καθένα;
Στην Ελλάδα, όπως και στις περισσότερες χώρες, το σιτάρι (σκληρό και μαλακό) καλλιεργείται εδώ και χιλιάδες χρόνια.
Οι πιο διαδεδομένες ποικιλίες σιταριού που καλλιεργούνται σήμερα ανήκουν στο:
* εξαπλοειδές μαλακό σιτάρι (Triticum aestivum L. Em. Thell) - παραδοσιακό αρτοποιήσιμο μαλακό σιτάρι. Εξαιτίας της υψηλής περιεκτικότητας του ενδοσπερμίου του σε πρωτεΐνη,
ιδιαίτερα των ποικιλιών με σκληρό ενδοσπέρμιο, θεωρείται πολύτιμο για την παρασκευή ψωμιού.
Οι σπόροι του είναι αλευρώδεις και χρησιμοποιούνται για την παραγωγή λευκών αλεύρων.
* Το δεύτερο πιο σπουδαίο είδος είναι το τετραπλοειδές σκληρό σιτάρι (T. turgidum var. durum). Οι σκληροί και υαλώδεις σπόροι του χρησιμοποιούνται ως επί το πλείστον για την παραγωγή σιμιγδαλιού που αποτελεί την Α’ ύλη για την παραγωγή ζυμαρικών και για την παραγωγή κίτρινων αλεύρων που είναι ιδανικά για την παραγωγή χωριάτικων ψωμιών με χαρακτηριστικό κίτρινο χρώμα.
* Το διπλοειδές T. monococcum (einkorn, engrain, μονόκοκκο σιτάρι με μοναδικό εκπρόσωπο στην ΕλλΤο τετραπλοειδές T. dicoccum (emmer, farro, amidonnier, δίκοκκο σιτάρι), γνωστό στηΤο τετραπλοειδές T. dicoccum (emmer, farro, amidonnier, δίκοκκο σιτάρι), γνωστό στην αγορά ως Ζέα.
Το τετραπλοειδές T. dicoccum (emmer, farro, amidonnier, δίκοκκο σιτάρι) έχει αγανοφόρους στάχεις, με δύο ως τέσσερα άνθη ανά σταχύδιο, παράγει όμως δύο κόκκους. Στον αλωνισμό οι σπόροι συγκρατούν τα λέπυρα και μέρος της ράχης. Επομένως, κι αυτό είναι «ντυμένο», όπως και το προηγούμενο.
Στο τρίτο «ντυμένο» είδος το εξαπλοειδές T. spelta (spelt, spelz, dinkel, epautre), το κομμάτι της ράχης μένει στο πάνω μέρος του κόκκου και ανήκει στο προηγούμενο σταχύδιο, ενώ στα δύο πρώτα η ράχη βρίσκεται στο κάτω μέρος. Τα στάχυα μπορεί να έχουν ή να μην έχουν άγανα. Τα σταχύδια είναι αραιά και κυρτωμένα προς την εσωτερική τους πλευρά. Σχηματίζουν τρία με τέσσερα άνθη και δύο συνήθως κόκκους (ή και τρεις). Είναι ανθεκτικό στο ψύχος, στο δαυλίτη, τον άνθρακα και τις σκωριάσεις.
Θρακιώτικη Ζύμη
Εργαστήριο παραδοσιακών ζυμαρικών το οποίο στεγάζεται στην Αίγειρο, από το 2003, έξω από την πόλη της Κομοτηνής, πολύ κοντά στις πηγές πρώτων υλών. Σκοπός της εταιρίας είναι η διατήρηση των παραδοσιακών προϊόντων.
Το σιτάρι σπέρνεται στην Ελλάδα το φθινόπωρο. Για τις πιο ορεινές περιοχές κατάλληλος μήνας σποράς θεωρείται ο Οκτώβριος, ενώ για τις υπόλοιπες ο Νοέμβριος.
2. Ποια διαδικασία προηγείται της σποράς του σιταριού;
Η κατεργασία του εδάφους από τη μεγάλη πλειονότητα των αγροτών γίνεται με όργωμα.
3. Ποιο μήνα περίπου γίνεται η συγκομιδή του σιταριού;
Σχεδόν δεν υπάρχει χώρα σε ολόκληρο τον κόσμο που να μην καλλιεργεί σιτάρι σε μικρότερη ή μεγαλύτερη έκταση και σχεδόν δεν υπάρχει μήνας του χρόνου που να μην λαμβάνει χώρα συγκομιδή σιταριού σε κάποιο σημείο της γης.
4. Ποια είναι η διαδικασία της συγκομιδής του σιταριού;
Η επιλογή της καταλληλότερης μεθόδου μηχανικής συγκομιδής σιταριού μεταξύ του θεραλωνισμού και του αλωνισμού μετά από θερισμό και ξήρανση κατά λωρίδες στον αγρό, εξαρτάται από αρκετούς παράγοντες. Γενικά ο θερισμός και αλωνισμός μετά από ξήρανση κατά λωρίδες στον αγρό μειώνει συγκριτικά με το θεραλωνισμό τις απώλειες συγκομιδής σε ποικιλίες που "τινάζουν" τους καρπούς και η διαφορά με το θεραλωνισμό είναι μεγαλύτερη όσο υψηλότερο είναι το ποσοστό υγρασίας των καρπών κατά το θερισμό. Αντίθετα σε ποικιλίες που δεν "τινάζουν" δεν παρατηρούνται αυξημένες απώλειες με το θεραλωνισμό με τον οποίο συνήθως αποφεύγεται η τεχνητή ξήρανση των καρπών. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι τυχόν βροχοπτώσεις κατά τη συγκομιδή αυξάνουν περισσότερο τις απώλειες στα ήδη θερισμένα φυτά, ενώ οι χαμηλόσωμες ποικιλίες συνήθως δεν διευκολύνουν το σχηματισμό λωρίδων στον αγρό επειδή έχουν υψηλά στελέχη.
5. Πόσο συχνά πρέπει να ποτίζονται τα κτήματα σιταριού;
Τα χειμωνιάτικα σιτηρά έχουν τις μεγαλύτερες ανάγκες σε νερό τη χρονική περίοδο μεταξύ καλαμώματος και άνθησης. Η περίοδος αυτή αρχίζει περίπου στα μέσα Μαρτίου και τελειώνει στα μέσα Μαΐου και είναι για τη χώρα μας η περίοδος με τις λιγότερες βροχοπτώσεις, τουλάχιστον στα κεντρικά και νότια διαμερίσματα. Στις βορειοανατολικές περιοχές της χώρας (μέρος της Θεσσαλίας, Μακεδονία και Θράκη) οι συνθήκες είναι καλύτερες και οι κίνδυνοι από την ξηρασία μικρότεροι.
6. Ποια είναι η καλύτερη μέθοδος άρδευσης στο σιτάρι;
Τα χειμωνιάτικα σιτηρά έχουν τις μεγαλύτερες ανάγκες σε νερό (70% επί του συνόλου) τη χρονική περίοδο μεταξύ καλαμώματος και άνθησης. Η περίοδος αυτή αρχίζει περίπου στα μέσα Μαρτίου και τελειώνει στα μέσα Μαΐου και είναι για τη χώρα μας η περίοδος με τις λιγότερες βροχοπτώσεις, τουλάχιστον στα κεντρικά και νότια διαμερίσματα. Στις περιοχές αυτές τα χειμωνιάτικα σιτηρά σπάνια ωριμάζουν φυσιολογικά. Συνήθως εκεί ο βιολογικός κύκλος των φυτών, κλείνει βίαια κάτω από τις ξηροθερμικές συνθήκες των μηνών Μαρτίου, Απριλίου και Μαΐου. Έτσι εξηγείται το γεγονός ότι εκεί οι πρώιμες ποικιλίες αποδίδουν καλύτερα. Στις βορειοανατολικές περιοχές της χώρας (μέρος της Θεσσαλίας, Μακεδονία και Θράκη) οι συνθήκες είναι καλύτερες και οι κίνδυνοι από την ξηρασία μικρότεροι. Παρόλα αυτά όμως κι εδώ υπάρχει πάντα ο κίνδυνος υδατικής στέρησης. Για τους λόγους αυτούς και επειδή οι νέες ποικιλίες
που σήμερα καλλιεργούνται στη χώρα μας έχουν υψηλό δυναμικό απόδοσης, μία τουλάχιστον άρδευση κοντά στο ξεστάχυασμα, εφόσον υπάρχει ανάγκη και δυνατότητα εφαρμογής, πρέπει να γίνεται αφού το κόστος εφαρμογής του υπερκαλύπτεται από την αυξημένη απόδοση.
7. Βοηθάει η λίπανση (λίπασμα) στο χωράφι με σιτάρι για καλύτερη παραγωγή;
Με τη λίπανση αυξάνει η απόδοση, αλλά μέχρι ενός ορίου πέρα από το οποίο η αύξηση της απόδοσης δεν καλύπτει την αξία του επί πλέον λιπάσματος. Η χρησιμοποίηση αυξημένων ποσοτήτων λιπασμάτων, πέρα από τη ζημιά που μπορεί να προκαλέσει στην καλλιέργεια (κυρίως σε ξηροθερμική άνοιξη) αποτελεί και απειλή για το περιβάλλον.
8. Ποια είναι η τιμή πώλησης του σιταριού φέτος;
0.19€/το κιλό
9. Ποια ειδή σιταριού υπάρχουν και που χρησιμοποιείται το καθένα;
Στην Ελλάδα, όπως και στις περισσότερες χώρες, το σιτάρι (σκληρό και μαλακό) καλλιεργείται εδώ και χιλιάδες χρόνια.
Οι πιο διαδεδομένες ποικιλίες σιταριού που καλλιεργούνται σήμερα ανήκουν στο:
* εξαπλοειδές μαλακό σιτάρι (Triticum aestivum L. Em. Thell) - παραδοσιακό αρτοποιήσιμο μαλακό σιτάρι. Εξαιτίας της υψηλής περιεκτικότητας του ενδοσπερμίου του σε πρωτεΐνη,
ιδιαίτερα των ποικιλιών με σκληρό ενδοσπέρμιο, θεωρείται πολύτιμο για την παρασκευή ψωμιού.
Οι σπόροι του είναι αλευρώδεις και χρησιμοποιούνται για την παραγωγή λευκών αλεύρων.
* Το δεύτερο πιο σπουδαίο είδος είναι το τετραπλοειδές σκληρό σιτάρι (T. turgidum var. durum). Οι σκληροί και υαλώδεις σπόροι του χρησιμοποιούνται ως επί το πλείστον για την παραγωγή σιμιγδαλιού που αποτελεί την Α’ ύλη για την παραγωγή ζυμαρικών και για την παραγωγή κίτρινων αλεύρων που είναι ιδανικά για την παραγωγή χωριάτικων ψωμιών με χαρακτηριστικό κίτρινο χρώμα.
* Το διπλοειδές T. monococcum (einkorn, engrain, μονόκοκκο σιτάρι με μοναδικό εκπρόσωπο στην ΕλλΤο τετραπλοειδές T. dicoccum (emmer, farro, amidonnier, δίκοκκο σιτάρι), γνωστό στηΤο τετραπλοειδές T. dicoccum (emmer, farro, amidonnier, δίκοκκο σιτάρι), γνωστό στην αγορά ως Ζέα.
Το τετραπλοειδές T. dicoccum (emmer, farro, amidonnier, δίκοκκο σιτάρι) έχει αγανοφόρους στάχεις, με δύο ως τέσσερα άνθη ανά σταχύδιο, παράγει όμως δύο κόκκους. Στον αλωνισμό οι σπόροι συγκρατούν τα λέπυρα και μέρος της ράχης. Επομένως, κι αυτό είναι «ντυμένο», όπως και το προηγούμενο.
Στο τρίτο «ντυμένο» είδος το εξαπλοειδές T. spelta (spelt, spelz, dinkel, epautre), το κομμάτι της ράχης μένει στο πάνω μέρος του κόκκου και ανήκει στο προηγούμενο σταχύδιο, ενώ στα δύο πρώτα η ράχη βρίσκεται στο κάτω μέρος. Τα στάχυα μπορεί να έχουν ή να μην έχουν άγανα. Τα σταχύδια είναι αραιά και κυρτωμένα προς την εσωτερική τους πλευρά. Σχηματίζουν τρία με τέσσερα άνθη και δύο συνήθως κόκκους (ή και τρεις). Είναι ανθεκτικό στο ψύχος, στο δαυλίτη, τον άνθρακα και τις σκωριάσεις.
Θρακιώτικη Ζύμη
Εργαστήριο παραδοσιακών ζυμαρικών το οποίο στεγάζεται στην Αίγειρο, από το 2003, έξω από την πόλη της Κομοτηνής, πολύ κοντά στις πηγές πρώτων υλών. Σκοπός της εταιρίας είναι η διατήρηση των παραδοσιακών προϊόντων.
Μερικά από τα προϊόντα τους διακρίνονται σε:
|
|
Από τη γη
Οικογενειακή επιχείρηση που εδρεύει στην Κομοτηνή νομού Ροδόπης και χρησιμοποιεί ως βασικό υλικό των ζυμαρικών της το δίκκοκο σιτάρι.
Τι είναι το δίκοκκο σιτάρι;
Το δίκοκκο σιτάρι είναι ίσως από τα αρχαιότερα δημητριακά το οποίο αναφέρεται και ως ζειά.
Ποια είναι η θρεπτική του αξία;
Η θρεπτική του αξία είναι αδιαμφισβήτητη. Το δίκοκκο σιτάρι είναι δημητριακό που περιέχει 40% μαγνήσιο επιπλέον των άλλων δημητριακών. Είναι σημαντικό όχι μόνο για τις ίνες και τα μέταλλα που περιέχει αλλά κυρίως για το μαγνήσιο που ενεργοποιεί τις ενζυματικές διαδικασίες του μεταβολισμού. Το ποσοστό του αμινοξέος λυσίνη (Lycin) που περιέχει είναι το συστατικό των πρωτεϊνών που αυξάνει την πεπτικότητα.
Γιατί χρησιμοποιεί το δίκοκκο σιτάρι ως βάση για τα προϊόντα;
Το δίκοκκο σιτάρι λόγω της θρεπτικής του αξίας και τα χαμηλά ποσοστά γλουτένης που περιέχει σε αντίθεση με το κοινό σιτάρι είναι κατάλληλο για δίαιτα και για αυτούς που προσέχουν την διατροφή τους. Εκτός των παραπάνω τα προϊόντα από δίκοκκο σιτάρι είναι και πολύ γευστικά και πολύ χορταστικά!
Μερικά από τα ζυμαρικά που παράγονται από δίκοκκο σιτάρι ολικής αλέσεως:
Οικογενειακή επιχείρηση που εδρεύει στην Κομοτηνή νομού Ροδόπης και χρησιμοποιεί ως βασικό υλικό των ζυμαρικών της το δίκκοκο σιτάρι.
Τι είναι το δίκοκκο σιτάρι;
Το δίκοκκο σιτάρι είναι ίσως από τα αρχαιότερα δημητριακά το οποίο αναφέρεται και ως ζειά.
Ποια είναι η θρεπτική του αξία;
Η θρεπτική του αξία είναι αδιαμφισβήτητη. Το δίκοκκο σιτάρι είναι δημητριακό που περιέχει 40% μαγνήσιο επιπλέον των άλλων δημητριακών. Είναι σημαντικό όχι μόνο για τις ίνες και τα μέταλλα που περιέχει αλλά κυρίως για το μαγνήσιο που ενεργοποιεί τις ενζυματικές διαδικασίες του μεταβολισμού. Το ποσοστό του αμινοξέος λυσίνη (Lycin) που περιέχει είναι το συστατικό των πρωτεϊνών που αυξάνει την πεπτικότητα.
Γιατί χρησιμοποιεί το δίκοκκο σιτάρι ως βάση για τα προϊόντα;
Το δίκοκκο σιτάρι λόγω της θρεπτικής του αξίας και τα χαμηλά ποσοστά γλουτένης που περιέχει σε αντίθεση με το κοινό σιτάρι είναι κατάλληλο για δίαιτα και για αυτούς που προσέχουν την διατροφή τους. Εκτός των παραπάνω τα προϊόντα από δίκοκκο σιτάρι είναι και πολύ γευστικά και πολύ χορταστικά!
Μερικά από τα ζυμαρικά που παράγονται από δίκοκκο σιτάρι ολικής αλέσεως:
- Χυλοπίτες
- Πέννες
- Κριθαράκι
- Κοφτό Μακαρονάκι
- Κους Κους
- Βίδες