Τι είναι το μέλι;
Το μέλι είναι ένα αρωματικό, ιξώδες, γλυκό υλικό που προέρχεται από το νέκταρ των φυτών, το οποίο μαζεύουν οι μέλισσες και το μεταβάλλουν για την τροφή τους σε ένα πυκνότερο υγρό και τελικά το αποθηκεύουν στις κηρήθρες τους.
Η Χημική Σύνθεση του Μελιού
Η χημική σύνθεση του μελιού ποικίλει από είδος σε είδος ,κατά μέσο όρο όμως το μέλι περιέχει:
Κύρια Στοιχεία:
Νερό 17%
Γλυκόζη 31%
Φρουκτόζη 38%
Μαλτόζη 7,5%
Σακχαρόζη 1,5%
Άλλα Ζάχαρα περίπου 12%
Δευτερεύοντα Στοιχεία:
Οξέα,Ένζημα,Ιμβερτάση,Αμυλάση,Βιταμίνες και Αντιβιοτικούς παράγοντες
Βιταμίνες
Β2 πιμποβλαβίνη
Β6 πυριδοξίνη
Β3 παντοθενικό οξύ
Βιοτίνη
Be Φολικό οξύ
Κ αντιαιμοαγική
Καροτίνη-Προβιταμίνη Α,
Βιταμίνη C
Μεταλλικά Άλατα
Ασβέστιο,Σόδιο,Ποτάσιο,Μαγνήσιο,Σίδηρος,Χλώριο,
Φώσφορος,Θείο,Ιώδιο,Χαλκίνη,Αργίλειο,Βόρειο,Χρώμιο,
Χαλκός,Λίθιο,Νικέλιο,Μόλυβδος,Κασσίτερος
Το μέλι είναι ένα αρωματικό, ιξώδες, γλυκό υλικό που προέρχεται από το νέκταρ των φυτών, το οποίο μαζεύουν οι μέλισσες και το μεταβάλλουν για την τροφή τους σε ένα πυκνότερο υγρό και τελικά το αποθηκεύουν στις κηρήθρες τους.
Η Χημική Σύνθεση του Μελιού
Η χημική σύνθεση του μελιού ποικίλει από είδος σε είδος ,κατά μέσο όρο όμως το μέλι περιέχει:
Κύρια Στοιχεία:
Νερό 17%
Γλυκόζη 31%
Φρουκτόζη 38%
Μαλτόζη 7,5%
Σακχαρόζη 1,5%
Άλλα Ζάχαρα περίπου 12%
Δευτερεύοντα Στοιχεία:
Οξέα,Ένζημα,Ιμβερτάση,Αμυλάση,Βιταμίνες και Αντιβιοτικούς παράγοντες
Βιταμίνες
Β2 πιμποβλαβίνη
Β6 πυριδοξίνη
Β3 παντοθενικό οξύ
Βιοτίνη
Be Φολικό οξύ
Κ αντιαιμοαγική
Καροτίνη-Προβιταμίνη Α,
Βιταμίνη C
Μεταλλικά Άλατα
Ασβέστιο,Σόδιο,Ποτάσιο,Μαγνήσιο,Σίδηρος,Χλώριο,
Φώσφορος,Θείο,Ιώδιο,Χαλκίνη,Αργίλειο,Βόρειο,Χρώμιο,
Χαλκός,Λίθιο,Νικέλιο,Μόλυβδος,Κασσίτερος
Σε τι χρησιμεύει το μέλι;
Ομορφιά
Οι καλλωπιστικές ιδιότητες του μελιού και γενικότερα των προϊόντων της μέλισσας, είναι γνωστές και εφαρμόζονταν από την αρχαιότητα. Στην αρχαιότητα το μέλι εκτός από τρόφιμο, είχε περίοπτη θέση στη λατρεία, στην παρασκευή φαρμάκων, αλοιφών, αρωμάτων, καλλυντικών, ποτών, ενώ παράλληλα αρχίζει και η εμπορία του μελιού από πόλη σε πόλη.Το μέλι, το αγνό βιολογικό προϊόν της φύσης, εκτός από τις εξαιρετικές ιδιότητές του σαν τρόφιμο, είναι ένα πολύτιμο συστατικό για την περιποίηση και την ενίσχυση της ομορφιάς της επιδερμίδας.Το μέλι σαν πολύτιμο συστατικό για την φροντίδα και την περιποίηση του δέρματος και των μαλλιών δεν χρησιμοποιήθηκε μόνο από την Κλεοπάτρα και άλλες επώνυμες γυναίκες, αλλά κυρίως χρησιμοποιήθηκε από απλές γυναίκες , τις προγιαγιάδες μας, τις γιαγιάδες μας, και τις μανάδες μας. Το μέλι ως καλλυντικό ήταν γνωστό για τις ενυδατικές και αρωματικές του ιδιότητες.Στο εμπόριο υπάρχουν πολλά προϊόντα για το πρόσωπο, το σώμα και τα μαλλιά με κύριο συστατικό το μέλι που ενισχύουν και αναζωογονούν την επιδερμίδα
Υγεία
Μπορεί να ωφελήσει σε περιπτώσεις γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης.
Το μέλι είναι 125,9 φορές πιο κολλώδες από το νερό και σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο British Medical Journal, μπορεί να σας προστατέψει από τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, δημιουργώντας ένα στρώμα πάνω στο βλενογόννο του οισοφάγου. Φαίνεται πως 5ml μελιού την ημέρα αρκούν για να κάνουν τη… δουλειά, αν οι καούρες σας ταλαιπωρούν στην καθημερινότητά σας. Σας χαρίζει ενέργεια με φυσικό τρόπο. Αν θέλετε να αυξήσετε τα επίπεδα ενέργειάς σας φυσικά, δοκιμάστε να προσθέσετε λίγο μέλι στο διατροφικό σας πρόγραμμα. Η περιεκτικότητά του σε υδατάνθρακες είναι αυτή που του δίνει αυτή την ιδιότητα και είναι ό,τι πρέπει για να το προσθέσετε στο πρωινό σας, στα δημητριακά, το γάλα, το τσάι ή το γιαούρτι. Μια καλή ιδέα είναι επίσης η προσθήκη μελιού σε λίγο ζεστό νερό. Σας βοηθά να κοιμάστε καλύτερα. Αν αντιμετωπίζετε προβλήματα ύπνου τελευταία, εκτός από το να διώξετε τις αρνητικές σκέψεις και τα άγχη, μπορείτε να δοκιμάσετε να πιείτε ένα ποτήρι ζεστό γάλα με λίγο μέλι. Το μέλι σε αυτή την περίπτωση θεωρείται πως δρα καταπραϋντικά στον εγκέφαλο και σας βοηθά να χαλαρώσετε και να αποκοιμηθείτε πιο εύκολα απ’ ό,τι συνήθως. Κάνει καλό στην καρδιά. Η συχνή κατανάλωση μελιού ενδέχεται να έχει θετική επίδραση και σε παράγοντες που σχετίζονται με τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων. Συγκεκριμένα, φαίνεται πως συμβάλλει στη μείωση της C-αντιδρώσας πρωτεΐνης και έχει μια σχετική επίδραση στη γλυκόζη του αίματος, την ινσουλίνη και τα επίπεδα λιπιδίων σε σχέση με τη γλυκόζη ή κάποια άλλη γλυκαντική ουσία. Μαλακώνει το λαιμό. Ο πονόλαιμος μπορεί να είναι ανυπόφορος ώρες-ώρες. Το μέλι, όμως, αποτελεί το απόλυτο φυσικό γιατρικό είτε σκέτο, είτε μέσα σε ένα ζεστό ρόφημα ή με λίγο αλάτι και μια κουταλιά χυμό λεμονιού, για μεγαλύτερη δράση και ανακούφιση.Καταπολεμά το… hangover. Κι όμως! Το μέλι περιέχει τα φυσικά σάκχαρα που είναι απαραίτητα για να επιταχύνουν την οξείδωση του αλκοόλ από το συκώτι. Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα πιείτε λίγο παραπάνω, βεβαιωθείτε ότι υπάρχει μπόλικο μέλι στα ντουλάπια της κουζίνας σας. Μια καλή ιδέα είναι να το καταναλώσετε μέσα σε smoothie, το οποίο μπορείτε να φτιάξετε με μέλι, γιαούρτι και χυμό πορτοκαλιού.
Καταπολεμά την κακή αναπνοή. Αυτό δεν σημαίνει ότι μπορείτε να σταματήσετε να πλένετε τα δόντια σας, ούτε ότι μπορείτε να φάτε σκορδαλιά και να τη… βγάλετε καθαρή με μια κουταλιά μέλι. Σε περίπτωση, όμως, που αντιμετωπίζετε χρόνιο πρόβλημα κακής αναπνοής -το οποίο θα πρέπει να ερευνήσει ο γιατρός σας για να βρει την αιτία- μπορείτε να συνδυάσετε μέλι με λίγη κανέλα και να… φρεσκάρετε την αναπνοή σας στο λεπτό.
Ενισχύει το ανοσοποιητικό. Περιέχει μεταλλικά στοιχεία όπως κάλιο, ασβέστιο, χλώριο και νάτριο, τα οποία βοηθούν στη λειτουργία των κυττάρων του οργανισμού, αρκετές βιταμίνες όπως C, A, B1 που αν και βρίσκονται σε μικρές ποσότητες, παίζουν ρόλο στην καλή λειτουργία του οργανισμού, ενώ τα ένζυμά του έχουν σαν αποτέλεσμα τη διάσπαση ελεύθερων ριζών.
Τροφή
Το μέλι ως τροφή
Μέλι το αντιοξειδωτικό. Η ποιοτική και ποσοτική σύνθεση του μελιού (συμπεριλαμβανομένου των αντιοξειδωτικών και άλλων φυτοχημικών ουσιών ) εξαρτάται από τη προέλευση και την ποικιλία του μελιού. Το χρώμα του μελιού, πιο συγκεκριμένα, επηρεάζει το αντιοξειδωτικό «φορτίο», καθώς όσο πιο σκούρο είναι τόσο υψηλότερη είναι η συγκέντρωσή του σε αντιοξειδωτικά. Διατροφική αξία ανά 100gr (περίπου με 5 κ. σούπας μέλι). Ενέργεια 1272kJ (304kcal), Υδατάνθρακες 82,4g, Σάκχαρα 82,12g, Φυτικές ίνες 0,2g, Λιπαρά 0g, Πρωτεΐνες 0,3g, Νερό 17,1g, Ριβοφλαβίνη (Β2) 0,038mg (3%), Νιασίνη (Β3) 0,121mg (1%), Παντοθενικό οξύ (Β5) 0,068mg (1%), Βιταμίνη Β6 0,024mg (2%), Φολικό οξύ 2μg (1%), Βιταμίνη C 0,5 mg (1%), Ασβέστιο 6 mg (1%), Σίδηρος 0,42 mg (3%), Μαγνήσιο 2 mg (1%), Φωσφόρος 4 mg (1%), Κάλιο 52 mg (1%), Νάτριο 52 mg (1%), Ψευδάργυρος 0,22 mg (2%) -Τα ποσοστό (%) της συνιστώμενης ημερήσιας ποσότητας για ενήλικες σύμφωνα με το USDA.
Ομορφιά
Οι καλλωπιστικές ιδιότητες του μελιού και γενικότερα των προϊόντων της μέλισσας, είναι γνωστές και εφαρμόζονταν από την αρχαιότητα. Στην αρχαιότητα το μέλι εκτός από τρόφιμο, είχε περίοπτη θέση στη λατρεία, στην παρασκευή φαρμάκων, αλοιφών, αρωμάτων, καλλυντικών, ποτών, ενώ παράλληλα αρχίζει και η εμπορία του μελιού από πόλη σε πόλη.Το μέλι, το αγνό βιολογικό προϊόν της φύσης, εκτός από τις εξαιρετικές ιδιότητές του σαν τρόφιμο, είναι ένα πολύτιμο συστατικό για την περιποίηση και την ενίσχυση της ομορφιάς της επιδερμίδας.Το μέλι σαν πολύτιμο συστατικό για την φροντίδα και την περιποίηση του δέρματος και των μαλλιών δεν χρησιμοποιήθηκε μόνο από την Κλεοπάτρα και άλλες επώνυμες γυναίκες, αλλά κυρίως χρησιμοποιήθηκε από απλές γυναίκες , τις προγιαγιάδες μας, τις γιαγιάδες μας, και τις μανάδες μας. Το μέλι ως καλλυντικό ήταν γνωστό για τις ενυδατικές και αρωματικές του ιδιότητες.Στο εμπόριο υπάρχουν πολλά προϊόντα για το πρόσωπο, το σώμα και τα μαλλιά με κύριο συστατικό το μέλι που ενισχύουν και αναζωογονούν την επιδερμίδα
Υγεία
Μπορεί να ωφελήσει σε περιπτώσεις γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης.
Το μέλι είναι 125,9 φορές πιο κολλώδες από το νερό και σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο British Medical Journal, μπορεί να σας προστατέψει από τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, δημιουργώντας ένα στρώμα πάνω στο βλενογόννο του οισοφάγου. Φαίνεται πως 5ml μελιού την ημέρα αρκούν για να κάνουν τη… δουλειά, αν οι καούρες σας ταλαιπωρούν στην καθημερινότητά σας. Σας χαρίζει ενέργεια με φυσικό τρόπο. Αν θέλετε να αυξήσετε τα επίπεδα ενέργειάς σας φυσικά, δοκιμάστε να προσθέσετε λίγο μέλι στο διατροφικό σας πρόγραμμα. Η περιεκτικότητά του σε υδατάνθρακες είναι αυτή που του δίνει αυτή την ιδιότητα και είναι ό,τι πρέπει για να το προσθέσετε στο πρωινό σας, στα δημητριακά, το γάλα, το τσάι ή το γιαούρτι. Μια καλή ιδέα είναι επίσης η προσθήκη μελιού σε λίγο ζεστό νερό. Σας βοηθά να κοιμάστε καλύτερα. Αν αντιμετωπίζετε προβλήματα ύπνου τελευταία, εκτός από το να διώξετε τις αρνητικές σκέψεις και τα άγχη, μπορείτε να δοκιμάσετε να πιείτε ένα ποτήρι ζεστό γάλα με λίγο μέλι. Το μέλι σε αυτή την περίπτωση θεωρείται πως δρα καταπραϋντικά στον εγκέφαλο και σας βοηθά να χαλαρώσετε και να αποκοιμηθείτε πιο εύκολα απ’ ό,τι συνήθως. Κάνει καλό στην καρδιά. Η συχνή κατανάλωση μελιού ενδέχεται να έχει θετική επίδραση και σε παράγοντες που σχετίζονται με τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων. Συγκεκριμένα, φαίνεται πως συμβάλλει στη μείωση της C-αντιδρώσας πρωτεΐνης και έχει μια σχετική επίδραση στη γλυκόζη του αίματος, την ινσουλίνη και τα επίπεδα λιπιδίων σε σχέση με τη γλυκόζη ή κάποια άλλη γλυκαντική ουσία. Μαλακώνει το λαιμό. Ο πονόλαιμος μπορεί να είναι ανυπόφορος ώρες-ώρες. Το μέλι, όμως, αποτελεί το απόλυτο φυσικό γιατρικό είτε σκέτο, είτε μέσα σε ένα ζεστό ρόφημα ή με λίγο αλάτι και μια κουταλιά χυμό λεμονιού, για μεγαλύτερη δράση και ανακούφιση.Καταπολεμά το… hangover. Κι όμως! Το μέλι περιέχει τα φυσικά σάκχαρα που είναι απαραίτητα για να επιταχύνουν την οξείδωση του αλκοόλ από το συκώτι. Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα πιείτε λίγο παραπάνω, βεβαιωθείτε ότι υπάρχει μπόλικο μέλι στα ντουλάπια της κουζίνας σας. Μια καλή ιδέα είναι να το καταναλώσετε μέσα σε smoothie, το οποίο μπορείτε να φτιάξετε με μέλι, γιαούρτι και χυμό πορτοκαλιού.
Καταπολεμά την κακή αναπνοή. Αυτό δεν σημαίνει ότι μπορείτε να σταματήσετε να πλένετε τα δόντια σας, ούτε ότι μπορείτε να φάτε σκορδαλιά και να τη… βγάλετε καθαρή με μια κουταλιά μέλι. Σε περίπτωση, όμως, που αντιμετωπίζετε χρόνιο πρόβλημα κακής αναπνοής -το οποίο θα πρέπει να ερευνήσει ο γιατρός σας για να βρει την αιτία- μπορείτε να συνδυάσετε μέλι με λίγη κανέλα και να… φρεσκάρετε την αναπνοή σας στο λεπτό.
Ενισχύει το ανοσοποιητικό. Περιέχει μεταλλικά στοιχεία όπως κάλιο, ασβέστιο, χλώριο και νάτριο, τα οποία βοηθούν στη λειτουργία των κυττάρων του οργανισμού, αρκετές βιταμίνες όπως C, A, B1 που αν και βρίσκονται σε μικρές ποσότητες, παίζουν ρόλο στην καλή λειτουργία του οργανισμού, ενώ τα ένζυμά του έχουν σαν αποτέλεσμα τη διάσπαση ελεύθερων ριζών.
Τροφή
Το μέλι ως τροφή
Μέλι το αντιοξειδωτικό. Η ποιοτική και ποσοτική σύνθεση του μελιού (συμπεριλαμβανομένου των αντιοξειδωτικών και άλλων φυτοχημικών ουσιών ) εξαρτάται από τη προέλευση και την ποικιλία του μελιού. Το χρώμα του μελιού, πιο συγκεκριμένα, επηρεάζει το αντιοξειδωτικό «φορτίο», καθώς όσο πιο σκούρο είναι τόσο υψηλότερη είναι η συγκέντρωσή του σε αντιοξειδωτικά. Διατροφική αξία ανά 100gr (περίπου με 5 κ. σούπας μέλι). Ενέργεια 1272kJ (304kcal), Υδατάνθρακες 82,4g, Σάκχαρα 82,12g, Φυτικές ίνες 0,2g, Λιπαρά 0g, Πρωτεΐνες 0,3g, Νερό 17,1g, Ριβοφλαβίνη (Β2) 0,038mg (3%), Νιασίνη (Β3) 0,121mg (1%), Παντοθενικό οξύ (Β5) 0,068mg (1%), Βιταμίνη Β6 0,024mg (2%), Φολικό οξύ 2μg (1%), Βιταμίνη C 0,5 mg (1%), Ασβέστιο 6 mg (1%), Σίδηρος 0,42 mg (3%), Μαγνήσιο 2 mg (1%), Φωσφόρος 4 mg (1%), Κάλιο 52 mg (1%), Νάτριο 52 mg (1%), Ψευδάργυρος 0,22 mg (2%) -Τα ποσοστό (%) της συνιστώμενης ημερήσιας ποσότητας για ενήλικες σύμφωνα με το USDA.
Πότε χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά το μέλι από τους ανθρώπους;
Η ιστορία του μελιού ξεκινά από τους αρχαίους χρόνους, όπου κατείχε ξεχωριστή θέση. Αντιμετωπιζόταν σαν φυσικό και υγιεινό προϊόν, απαραίτητο στοιχείο της διατροφής και όχι συμπλήρωμα. Από αποσπασματικές πληροφορίες για τη σύνθεση των γευμάτων των αρχαίων Ελλήνων βλέπουμε ότι το μέλι περιλαμβάνεται στο καθημερινό διαιτολόγιο τους είτε μόνο του, είτε σαν ύλη παρασκευής σε σάλτσες και διάφορα γλυκά. Το αρχαιότερο πρόσωπο το οποίο εμφανίζεται στο χώρο της μελισσοκομίας είναι ο Αρισταίος, γιος του Απόλλωνα και της νύμφης Κυρήνης, που ανατράφηκε – σύμφωνα με τον μύθο- με νέκταρ και αμβροσία για να γίνει αθάνατος. Στους ιστορικούς χρόνους συναντούμε συγγράμματα του Ιπποκράτη, του Αριστοτέλη και του Δημόκριτου που αναφέρονται στις ευεργετικές ιδιότητες του μελιού στην υγεία και τη μακροζωία, ενώ ο Πυθαγόρας και οι οπαδοί του είχαν το μέλι ως την κύρια τροφή τους. Πίστευαν πως έχει αντισηπτικές και φαρμακευτικές ιδιότητες και για τον λόγο αυτόν το χρησιμοποιούσαν για να ταριχεύουν τους νεκρούς τους. Αναφέρεται δε πως η σωρός του Μεγάλου Αλέξανδρου ταριχεύτηκε με αυτό τον τρόπο.
Η ιστορία του μελιού ξεκινά από τους αρχαίους χρόνους, όπου κατείχε ξεχωριστή θέση. Αντιμετωπιζόταν σαν φυσικό και υγιεινό προϊόν, απαραίτητο στοιχείο της διατροφής και όχι συμπλήρωμα. Από αποσπασματικές πληροφορίες για τη σύνθεση των γευμάτων των αρχαίων Ελλήνων βλέπουμε ότι το μέλι περιλαμβάνεται στο καθημερινό διαιτολόγιο τους είτε μόνο του, είτε σαν ύλη παρασκευής σε σάλτσες και διάφορα γλυκά. Το αρχαιότερο πρόσωπο το οποίο εμφανίζεται στο χώρο της μελισσοκομίας είναι ο Αρισταίος, γιος του Απόλλωνα και της νύμφης Κυρήνης, που ανατράφηκε – σύμφωνα με τον μύθο- με νέκταρ και αμβροσία για να γίνει αθάνατος. Στους ιστορικούς χρόνους συναντούμε συγγράμματα του Ιπποκράτη, του Αριστοτέλη και του Δημόκριτου που αναφέρονται στις ευεργετικές ιδιότητες του μελιού στην υγεία και τη μακροζωία, ενώ ο Πυθαγόρας και οι οπαδοί του είχαν το μέλι ως την κύρια τροφή τους. Πίστευαν πως έχει αντισηπτικές και φαρμακευτικές ιδιότητες και για τον λόγο αυτόν το χρησιμοποιούσαν για να ταριχεύουν τους νεκρούς τους. Αναφέρεται δε πως η σωρός του Μεγάλου Αλέξανδρου ταριχεύτηκε με αυτό τον τρόπο.
Έθιμα Σχετικά Με Το Μέλι...
Το μέλι το χρησιμοποιούσαν ως σύμβολο γονιμότητας και ευζωίας
Στην Κρήτη γλυκό του γάμου είναι ένα τηγανητό ζυμάρι με μέλι (ξεροτήγανο)
Στην Ρόδο την παραμονή του γάμου φτιάχνουν μελεκούνια, ένα γλυκό με μέλι, σουσάμι και ανθόνερο.
Ψωμιά ζυμωμένα με μέλι δίνουν στις λεχώνες.
Σε όλη την Κρήτη, νύφη και γαμπρός επιβάλλεται να τρώνε μια κουταλιά από καρύδια και μέλι κατά την τέλεση του γάμου. Σε πολλά όμως χωριά υπάρχει το έθιμο να προσφέρουν καρύδια και μέλι στους καλεσμένους.
Το μέλι το χρησιμοποιούσαν ως σύμβολο γονιμότητας και ευζωίας
Στην Κρήτη γλυκό του γάμου είναι ένα τηγανητό ζυμάρι με μέλι (ξεροτήγανο)
Στην Ρόδο την παραμονή του γάμου φτιάχνουν μελεκούνια, ένα γλυκό με μέλι, σουσάμι και ανθόνερο.
Ψωμιά ζυμωμένα με μέλι δίνουν στις λεχώνες.
Σε όλη την Κρήτη, νύφη και γαμπρός επιβάλλεται να τρώνε μια κουταλιά από καρύδια και μέλι κατά την τέλεση του γάμου. Σε πολλά όμως χωριά υπάρχει το έθιμο να προσφέρουν καρύδια και μέλι στους καλεσμένους.